Voor heel even waren alle Colombianen de pandemie vergeten. Het nieuws dat hun ex-president Alvaro Uribe –de machtigste, populairste én meest verguisde man van het land– een jaar huisarrest van het hooggerechtshof kreeg opgelegd, deed het land acuut in twee kampen uiteenvallen.

Als kemphanen stonden ze tegenover elkaar op straat: de (welvarende) aanhangers van Uribe trokken luid toeterend in een parade van dure auto’s voorzien van vlaggen door Bogota, terwijl de (doorgaans minder bedeelde) tegenstanders „gerechtigheid” en „Uribe moordenaar” schreeuwden vanaf de stoep, voorzien van spandoeken en mondkapjes.

Het besluit van het hooggerechtshof was dan ook ongekend. Hoewel in Latijns-Amerika regelmatig criminele ex-leiders achter de tralies verdwijnen, is dit in Colombia nog nooit gebeurd. Een béétje ex-president zorgt ervoor dat justitie corrupt genoeg is om dat te voorkomen. Uribe was daar een exemplarisch voorbeeld van. Bijna zestig onderzoeken lopen er tegen de ex-president, van betrokkenheid bij massamoorden tijdens de Colombiaanse burgeroorlog tot spionage, drugshandel en het oprichten van paramilitaire groepen. Niettemin wist hij de dans altijd te ontspringen.

Tot nu. „Komt er dan eindelijk gerechtigheid in dit land”, verzuchtten zijn tegenstanders, waaronder veel slachtoffers van het Colombiaanse conflict waar Uribe een controversiële rol in speelde. Maar zijn rechts-conservatieve aanhangers zagen het anders: het was allemaal een complot van de guerrillero’s van de FARC, die wraak willen nemen op Uribe en Colombia willen veranderen in een socialistische dictatuur als die van Venezuela: de favoriete zondebok van heel rechts Latijns-Amerika. Het gewraakte buurland wordt te pas en te onpas ingezet om alles wat Uribe en de zijnen niet zint af te doen als een complot van de „vijand”, dat Colombia zal doen veranderen in, welnu, Venezuela dus.

Dat Uribe wordt vervolgd voor een proces dat hij notabene zelf had aangespannen, zagen ze daarbij voor het gemak even over het hoofd. De ex-president had de linkse senator Ivan Cepeda beschuldigd van het omkopen van getuigen die Uribe in verband brachten met de oprichting van een paramilitaire groep in de jaren 90. Maar het hof verwierp de aanklacht: niet Cepeda, maar Uribe zelf zou de getuigen hebben gemanipuleerd en omgekocht. Wie zijn billen brandt…

Toch menen de uribistas dat Uribe het slachtoffer is van een politieke heksenjacht om hun held én de Colombiaanse democratie ten val te brengen. Hun eerbare president wordt zijn vrijheid ontnomen, terwijl de „terroristen van de FARC” in vrijheid hun proces voor het vredestribunaal mogen afwachten? „Colombia verandert in Venezuela”, riepen de politieke kopstukken nog maar eens. Waarna ze zonder te knipperen voorstelden om een „grondwetgevende vergadering” op te richten om justitie te hervormen. Precies de maatregel waarmee de socialistische regering van Maduro in Venezuela de democratie onlangs nog verder de nek omdraaide. Noem het Colombiaans magisch realisme. Of de sprongen van een kat in het nauw.