Waar zijn we vandaag?

In Gees, Gies in het Drents, gemeente Coevorden, provincie Drenthe. Circa 600 inwoners.

Wat is de eerste indruk?

Een levendig dorp, ingesteld op toeristen. Aan de rand meteen een melkveehouderij annex ijssalon. Wegwijzers naar een bed & breakfast, een boerderijwinkel, een boomgaardcamping. Aan weerszijden van de brede dorpsstraat, een klinkerweg, staan bomen en karakteristieke Saksische boerderijen.

Hoe oud is Gees?

Gees wordt genoemd in een oorkonde uit 1208. De naam is waarschijnlijk afgeleid van gies, wat ”onvruchtbaar” betekent. Het dorp ligt op een langgerekte zandheuvel in een vroeger onvruchtbare omgeving.

Wie leidt ons rond?

Siny Vink, bestuurslid van de plaatselijke zorgcoöperatie Nei Noaberschap. Woont er inmiddels 34 jaar, in een huis dat ze kocht van haar oudtante. Ze groeide op in Erm, 15 kilometer van Gees.

„Gees is van oorsprong een echt agrarisch zand-Drents dorp. Toen ik er pas woonde, wist ik precies wanneer het twaalf uur was. Er viel een stilte over het dorp. De boeren die buiten aan het werk waren, gingen dan eten. Daarna deden ze een dutje. Tegen enen begon het geruis weer.”

Hoe is het hier wonen?

„Gees is een traditioneel dorp, in die zin dat noaberschap, omzien naar elkaar, bij de meeste inwoners nog heel vanzelfsprekend is. Dat is te herleiden naar vroeger. De boeren in de zanddorpen waren van elkaar afhankelijk. Ze deelden werktuigen en hielpen elkaar bijvoorbeeld bij het binnenhalen van het hooi. Gees is gemoedelijk. Er is onderlinge betrokkenheid zonder bemoeizucht.

Het dorp vergrijst wel enigszins. Nieuwbouw is er nauwelijks. De laatste tijd komen er weer jonge gezinnen wonen, ondanks het feit dat er geen school meer is. De huizen zijn betrekkelijk goedkoop en ouders laten hun kinderen bewust hier opgroeien. Die kunnen er nog vies worden in de modder en genieten van paardjes, schapen en geitjes in de tuin. In Oosterhesselen, twee kilometer verderop, zijn scholen en winkels.

Gees is sterk op toeristen gericht. Verspreid rond het dorp liggen enkele kleine vakantieparken. Ondernemers bieden jeepsafari’s en trektochten met een huifwagen aan. De prachtige fiets- en wandelpaden in de omgeving trekken een bepaald type toerist aan. Er is veel natuur om van te genieten.”

Wat valt op?

„Er zijn nog drie boeren, twee melkveehouders en een akkerbouwer. Veel boerderijen zijn nu woonboerderijen. Ze staan allemaal met de baanderdeur, de hoge, dubbele schuurdeuren, naar de straatkant. Als ’s zomers het hooi van het land gehaald moest worden terwijl er onweer dreigde, kon het daardoor snel naar binnen gewerkt worden.”

Een deel van Gees, ten oosten van de Dorpsstraat, heeft de status van beschermd dorpsgezicht. Het verleden is er tastbaar. Een van de boerderijtjes heet in het dorp ‘het Jeudenhoessie’, ‘het huisje van de joden’. In de negentiende eeuw woonde er de Joodse familie Soosman. Gees had toen een kleine Joodse gemeenschap van circa vijftien personen. Buiten het dorp ligt een Joodse begraafplaats.

Als we er toch zijn…

„Een bezienswaardigheid is de 30.000 kilo zware Steen van Gees, een van de grootste zwerfkeien van Nederland, die begin jaren zestig in een akker werd aangetroffen.

Veel bezoekers trekt Beelden in Gees, een galerie en een zeven hectare grote beeldentuin in een parkachtige omgeving. „Koningin Beatrix kwam er graag.”

Waarom is Gees het mooiste dorp?

„Ik houd van de ruimte hier. Als ik wil, loop ik via zandwegen een kilometer of acht, terwijl ik maar één keer een klinkerweg passeer. En in de natuur hoor ik geen verkeerslawaai.”

serie Mooiste dorpen

Dit is het zesde deel in een serie over plaatsen die zijn genomineerd voor de ANWB-verkiezing ”Mooiste dorp van Nederland”. Volgende week maandag deel 7: Noorbeek (Limburg).