De laatste maanden stonden voor president Trump in het teken van crisisbeheersing. Zowel de coronapandemie als de moord op George Floyd verdeelde het land. Trumps aanpak van beide leverde vooral kritiek op en in de peilingen nam zijn achterstand op Joe Biden toe tot zo’n 9 procent.

Adviseurs concludeerden al snel dat de Republikein niet opnieuw gekozen zou worden door in het Witte Huis te blijven. Daarom zagen zij –en de president zelf– uit naar 20 juni: de dag waarop de eerste grote campagnebijeenkomst zou worden gehouden. Volgens de president zouden meer dan een miljoen mensen zich hebben aangemeld hebben voor de zogeheten ”rally” in Tulsa, een stad in de zuidelijke staat Oklahoma. Op dit soort momenten is Trump in zijn element en kan hij de duizenden aanhangers als geen ander enthousiasmeren. Deze avond moest een ommekeer worden voor de zwalkende herverkiezingscampagne van Trump.

Het werd een flop. Allereerst hadden jongeren via Tik Tok het campagneteam misleid door zich massaal aan te melden zonder op te komen dagen. Er waren inderdaad meer dan een miljoen aanmeldingen, maar er waren slechts ruim 6000 mensen aanwezig. Voor een gemiddelde campagnebijeenkomst is dat overigens nog altijd een respectabel aantal bezoekers. Het team van Trump had echter een stadion afgehuurd waarin 19.000 zitplaatsen zijn.

In plaats van een zee van mensen, was een zee van lege stoelen zichtbaar voor de 4 miljoen televisiekijkers. Een vernederend beeld voor de president, die zich laat voorstaan op zijn enorme populariteit en geniet van massa’s die aan zijn voeten liggen. Zijn schoonzoon Jared Kushner greep kort na de bijeenkomst in door een vooraanstaande campagnemedewerker te vervangen om een nieuwe blamage te voorkomen.

In de media werd Trump ook om een andere reden hevig bekritiseerd. Terwijl het land in de greep is van de corona-uitbraak, stimuleerde de president dat duizenden mensen bij elkaar kwamen voor zijn campagnebijeenkomsten, zonder mondkapjes te dragen en afstand van elkaar te houden. Inmiddels zijn er aanwijzingen dat de avond in Tulsa ook tot een fors aantal nieuwe besmettingen heeft geleid.

Trumps tegenkandidaat Joe Biden veroordeelt de grote bijeenkomsten van de huidige president. De Democraat organiseert zelf kleinschaliger evenementen, waar regels rond afstand houden en het dragen van mondkapjes in acht worden genomen. Ook veel commentatoren vinden dat Trump onverantwoordelijk handelt en met levens speelt om te worden herkozen.

Overigens geldt dit ook voor de president zelf. Jonathan Reiner, een voormalig medisch adviseur van George W. Bush, zei recent dat Trump gezien zijn leeftijd en gewicht zo’n 20 procent kans heeft om te overlijden als hij het virus krijgt. Volgens Reiner is er een serieuze kans op besmetting door het organiseren van grote bijeenkomsten zonder ”social distancing”.

De president en zijn team wezen deze kritiek eerst van de hand. Ook bij verschillende latere bijeenkomsten droegen weinig mensen een mondkapje en hielden zij geen afstand. Toch lijkt ook de Trump-campagne zich te realiseren dat zij deze kritiek niet langer naast zich neer kan leggen. Deze week werd aangekondigd dat er meer bijeenkomsten in de open lucht zullen worden gehouden, waar het virus zich minder makkelijk kan verspreiden. Ook zullen bij de rally in New Hampshire van aanstaande zaterdag mondkapjes aan alle bezoekers worden verstrekt. Veel andere bijeenkomsten zullen online worden georganiseerd.

Dit werkt echter minder goed voor Trump, die op zijn best is voor een volgepakte zaal. Het campagneteam is bang dat de president ook bij de partijconventie eind augustus een halflege arena staat toe te spreken. Daarom is in juni al de locatie gewijzigd naar de stad Jacksonville in Florida, waar massale bijeenkomsten op dat moment waren toegestaan. De staat Florida is echter zwaar getroffen door corona en heeft recent de regels aangescherpt, waardoor het schrikbeeld werkelijkheid lijkt te worden.

Daarmee staan Trump en zijn medewerkers voor een lastige keuze. Grote campagnebijeenkomsten organiseren was één van de sleutels tot succes bij de verkiezingen van 2016. Zonder deze bijeenkomsten wordt het moeilijker om opnieuw te worden gekozen. Maar door ze te organiseren is het risico aanwezig dat de president door steeds meer kiezers wordt verweten dat hij onverantwoord handelt en hen van zich vervreemdt.