Het loopt sinds het begin van de coronacrisis storm, vertelt Ard de Reus, adviseur kerken bij Hagru BV. Het bedrijf sluit nu twintig tot dertig kerken per week aan op de app Scipio en is met 400 aangesloten gemeenten de grootste speler op de markt. „Normaal gesproken hebben kerken wel een jaar nodig om een besluit te nemen over het gebruik van de app, maar nu helpt de coronacrisis hen over een drempel heen.”

Het bedrijf zag het aantal actieve gebruikers, de gemeenteleden, in het begin van de coronacrisis binnen een paar weken verdubbelen naar 35.000.

Digitale collectezak

Kerkleden vinden via de app op hun smartphone informatie over hun gemeente, zoals agenda’s, nieuwsberichten en livestreams van de diensten. Zij kunnen ook digitaal geld in de collectezak stoppen. En daar kiezen gemeenteleden met een app massaal voor. Het aantal transacties ligt 3,5 keer hoger dan voor de crisis.

Eduard Wustenveld, oprichter van Kerkspot, ziet ook een stevige groei van het aantal aangesloten gemeenten. De app verbindt leden met hun gemeente. In maart kozen twintig nieuwe kerken voor Kerkspot, en steeg het aantal afnemers naar 125. Nog steeds ligt het aantal aanvragen hoog, met vijf gemeenten per week. Geïnteresseerden komen uit de volle breedte van kerkelijk Nederland. Wustenveld: „Evangelische gemeenten, christelijke gereformeerde kerken, PKN-gemeenten; elke stroming zit erbij.”

Ook Henrik Wienen, oprichter van Donkey Mobile, bemerkt een groot animo. De app van het bedrijf komt in september online, maar afgelopen maanden trokken drie demonstraties elk al zeventig gemeenten. Volgens Wienen krijgt de gemeente door een app een prominente plek op de telefoon van gemeenteleden. „Als kerk verdwijn je zo niet tussen de ruis van alle sociale media.”

Tegelijk wil Wienen overdreven verwachtingen temperen. „Een kerkapp is geen magisch trucje om jongeren in de kerk te houden. De app is in de eerste plaats bedoeld voor de loyale kerkganger, hoewel ook mensen die sporadisch diensten bezoeken de app kunnen gebruiken.”

Kleinere spelers zien de gebruikscijfers eveneens flink stijgen. Het gebruik van de Kerken App, bedoeld om ouderen te helpen bij het live volgen van diensten, verviervoudigde. Veertig gemeenten schaften deze app aan. De stichting Chrch –die 67 aangesloten gemeenten heeft– zag bij de gelijknamige app vooral de collectefunctie in populariteit toenemen.

Aanmeldsysteem

De groeiende animo verbaast De Reus van Scipio niet: „Veel communicatie verloopt online, nu fysiek contact beperkt mogelijk is. De app geeft een online alternatief doordat alle communicatie er samenkomt: de kerkelijke agenda, het nieuws en berichten van mensen die elkaar op de hoogte houden.”

Zowel Scipio als Kerkspot spelen in op de behoeften die de coronacrisis met zich meebrengt. Beiden ontwierpen een aanmeldsysteem waarmee kerken het aantal bezoekers per dienst kunnen reguleren.

Wustenveld denkt niet dat het gebruik van kerkapps een hype is vanwege de crisis. „De app is gekoppeld aan administratiesoftware. Gemeenten hielden de administratie vaak bij in Excelsheets. Zij zien nu de voordelen ervan om alle gegevens centraal te hebben. Gemeenteleden kunnen hun gegevens via de app zelf updaten. De persoonsgegevens zijn zo beter beschermd, volgens de richtlijn van de AVG-wet.”

Feliciteren via kerkapp

De hersteld hervormde gemeente Middelharnis-Sommelsdijk gebruikt nu ruim een jaar de Scipio-app. Een fijne app, die wat toevoegt aan de communicatie, vindt kerkvoogd Reinald Rodenburg. „Vanwege de AVG-wet mochten we de ledenlijst niet meer breed verspreiden. Met de app kunnen we de ledenlijst wel delen, omdat alleen gemeenteleden toegang hebben.”

Het gebruik ervan is door de coronacrisis fors gestegen, vertelt Rodenburg. „Tientallen extra leden installeerden de app. Het aantal mensen dat via de app een gift geeft, is flink gegroeid.”

De app creëert ook meer binding tussen gemeenteleden, ziet de kerkvoogd. „De verjaardagen van gemeenteleden staan vermeld in de app. Gemeenteleden waarderen dat, ze feliciteren elkaar nu via de app.”

De gemeente gebruikt Scipio ook om belangrijke berichten te delen. „We kunnen gemeenteleden veel directer bereiken. Tijdens de coronacrisis konden we op het laatste moment belangrijke berichten sturen over de dienst. Maar berichten met bijvoorbeeld voorbereidingsvragen over de preek delen we gewoon via de website. De app is een aanvulling op het kerkblad en de afkondigingen.”

Concurreren met WhatsApp

De Nederlands gereformeerde kerk in Veenendaal werkt nu anderhalf jaar met Kerkspot. De gemeente –de helft is jonger dan 22 jaar– is enthousiast over de app, vertelt digitaal beheerder Miente Dijkstra. „In het begin van de coronatijd hielden we de gemeenteleden met ‘prikbordberichten’ op de hoogte over hoe ze de kerkdiensten online konden volgen.”

In de app kunnen aparte groepen aangemaakt worden voor commissies. „We werken daar nu nog niet zoveel mee. We kiezen ervoor de app stap voor stap te lanceren. Op dit punt moet de app concurreren met WhatsApp.”

Zo’n 120 leden van de kerk hebben de app op hun mobiel staan. Daarmee is ongeveer twee derde van gemeente gedekt, schat Dijkstra. Sluit een app mensen die er geen gebruik van maken niet uit? „Dat blijft een uitdaging. We communiceren daarom ook via mail en afkondigingen.”