Aan de Weidebuurt staat de Kandelaarkerk van de gereformeerd vrijgemaakte kerk. Een hoog gebouw uit 1980, vol zelfbewustzijn, met een kleine klokkenstoel. Achter de kerk bevindt zich verenigingsgebouw De Smidse. En daar weer achter staat de vrijgemaakte basisschool ”Ds. G. Doekes”.

In de grote hal van De Smidse hangt een woord van Paulus uit de NBG-vertaling aan de muur: „Neemt daarom de wapenrusting Gods, om weerstand te kunnen bieden in de boze dag.”

In de kerkzaal kunnen, als alle ruimte wordt benut, meer dan 800 mensen een plaats vinden. Op de linker galerij bevindt zich het drieklaviers orgel van de firma BAG. Rechts in de hoek staat een grote vleugel naast een drumstel. Op het podium is de preekstoel tijdelijk in de hoek gezet. Een kleine liturgietafel, met een avondmaalstel, een doopbekken en een lessenaar, staat nu in het midden. Deze opstelling is maar tijdelijk, zegt ouderling Evert Odink. „We hebben net een rouwdienst gehad. Met de grote preekstoel lijkt het dan zo massaal, voor zo weinig mensen.”

Hardenberg-Heemse is een aangename stad om te wonen, zegt Odink. „Dit is een rustige, traditionele buurt. Hoewel, in de zomer zijn er veel vakantiegasten. Die willen op zondag de winkels open hebben. En dat is dus gebeurd.”

Sifra

De stad, met bijna 20.000 inwoners, is kerkelijk behoorlijk gekleurd door de gereformeerde kerk vrijgemaakt. Er zijn vier gereformeerd vrijgemaakte kerkgebouwen, die in gebruik zijn door zes gemeenten. In totaal zijn er zo’n 4300 Hardenbergers vrijgemaakt, schat Odink. „In 1944 ging het grootste deel van de gereformeerde kerk van Heemse mee met de Vrijmaking.”

In de Tweede Wereldoorlog stond ds. F. Slomp in Heemse, ook bekend als ”Frits, de zwerver”. In zijn preken waarschuwde ds. Slomp tegen het nationaalsocialisme en riep hij op tot verzet. Een bekende preek van hem ging over Sifra en Pua, de vroedvrouwen in Egypte, die niet gehoorzaamden aan het bevel van de farao om Hebreeuwse jongetjes na de geboorte te doden. Het thema van de preek was: ”Sabotage christenplicht”. De preek had drie punten: sabotage verboden, sabotage gepleegd en sabotage gezegend.

In de Tweede Wereldoorlog is de Joodse gemeenschap uit Hardenberg grotendeels gedeporteerd naar de concentratiekampen.

Hardenberg kent een platform van kerken waarin naast de gereformeerd vrijgemaakte kerk ook de protestantse gemeente, de christelijke gereformeerde kerk, de evangelische gemeente de Wegwijzer, de pinkstergemeente en de baptisten participeren. De kerken organiseren zelf evangelisatiecampagnes, zangavonden en een jaarlijkse gebedsavond. Odink: „De kerken willen op deze manier het evangelie van Jezus Christus uitstralen, aan de buitenwereld laten zien dat de kerk aanwezig is, en duidelijk maken dat God er is.”

Acht diensten

Ook in Hardenberg loopt de kerkgang terug, zegt Odink. „Vroeger hadden we in de zomermaanden weleens acht diensten op een zondag, maar die tijd is voorbij. Het is niet zo dat velen de kerk verlaten, maar voor sommigen is één kerkdienst op zondag genoeg. Dat vind ik jammer, want het is toch een feest om naar de kerk te gaan.”

Hulpkoster Erna Weitkamp is enthousiast over de Kandelaar-gemeente. „Dit is een gemeente voor jong en oud. Er komt veel jeugd, en daar zijn we blij om. We houden rekening met de ouderen, maar we gaan ook met de tijd mee. Als het Woord maar blijft staan.”

Odink: „We bewandelen de middenweg, maar we willen wel gereformeerd blijven.”

serie Kerken langs de Vecht

Vierdelige serie over het kerkelijk leven langs de Overijsselse Vecht, van Dalfsen tot Hardenberg. Dit is het vierde en laatste deel.