Niemand maakt zich druk over moord op ‘Iraanse Khashoggi’
Terwijl de hele wereld op zijn kop stond na de moord op de Saudische journalist Khashoggi, lijkt niemand zich de vergelijkbare dood van de Iraanse dissident Vardanjani aan te trekken.
Rond oktober 2018 was de wereld in de ban van een verhaal dat leek op een thriller van Agatha Christie. De Saudische Jamal Khashoggi had in de Washington Post kritisch over de Saudische vorst Salman en diens zoon Mohammed bin Salman geschreven.
In westerse media werd Khashoggi daarom als een mensenrechtenactivist bewierookt, maar de realiteit was genuanceerder. Khashoggi, die lange tijd voor de Saudische koninklijke familie had gewerkt, kon ideologisch als een islamist en sympathisant van de Moslimbroeders worden omschreven. Dit had hem in conflict gebracht met de Saudische kroonprins Mohammed bin Salman, die er geen geheim van maakt dat hij de islam wil hervormen.
Op 2 oktober 2018 ging Khashoggi de Saudische ambassade in Turkije binnen – om er nooit meer uit te komen. Dat hij werd vermoord, was duidelijk. Al snel begonnen echter allerlei macabere verhalen de ronde te doen. Zo zou hij in het gebouw van de diplomatieke vertegenwoordiging in mootjes zijn gehakt. Het Saudische koninkrijk werd ernstig in verlegenheid gebracht.
In Washington riepen senatoren van zowel de Democratische als de Republiekeinse partij president Trump op de verkoop van militair materieel aan Saudi-Arabië te stoppen. Westerse politici buitelden over elkaar heen om de moord te veroordelen en zelfs de VN eisten een „transparant onderzoek.”
Turkije, waar de moord op Khashoggi was gepleegd, speelde hierbij een sleutelfunctie. De Turkse autoriteiten zouden steeds opnieuw informatie over de toedracht van de moord naar buiten laten lekken. De diplomatieke relaties tussen Turkije en Saudi-Arabië bereikten een nieuw dieptepunt. Maandenlang gaf het Westen uitdrukking aan zijn morele verontwaardiging over de dood van Khashoggi.
Wie heeft echter ooit gehoord van Masoud Molavi Vardanjan? Hij was een Iraniër die in het verleden voor het Iraanse ministerie van Defensie had gewerkt. Er is tot op heden nog weinig informatie over hem. Het lijkt erop dat hij vooral gespecialiseerd was in cyberveiligheid. Vardanjani leefde sinds 2018 in Istanbul, waar hij zich tot een opponent van het Iraanse regime ontwikkelde.
In de zomer van 2019 schreef hij op Instagram dat hij „de corrupte maffialeiders in Teheran wilde opruimen. Bidt dat zij mij niet eerder doden, voordat ik dit zal doen.” Vardanjani werd op 14 november vorig jaar in Istanbul doodgeschoten.
Uit onderzoek van de Turkse politie bleek dat hij hier had gelopen met een vriend die werd geïdentificeerd als Ali Esfanjani. Die werd drie dagen na de moord met een bus Iran binnengesmokkeld.
De stilte rond de dood van de Iraanse dissident staat in schril contrast tot de politieke storm die de moord op Khashoggi had veroorzaakt.
Eind maart verscheen een artikel van Reuters over de dood van Vardanjani. Volgens het persbureau zouden twee Iraanse diplomaten in de Iraanse ambassade in Ankara bij de moord betrokken zijn geweest. Reuters schreef verder dat de hele gang van zaken een kopie leek van het draaiboek dat een jaar eerder was gevolgd bij het doden van Khashoggi. Met als enige verschil dat niemand zich lijkt te interesseren voor de moord op de Iraniër.