Bestuurder Fruytier: Onderwijsinspectie gaat boekje te buiten
Leerkrachten van de Jacobus Fruytier scholengemeenschap dringen te veel hun eigen mening op aan leerlingen. Dat vindt de onderwijsinspectie. De school kijkt daar anders tegen aan.
Jan Otte, lid van het college van bestuur van de Fruytier, houdt een dubbel gevoel over aan het bezoek dat de inspectie bracht aan de vestiging van de reformatorische school in Rijssen. Aan de ene kant heeft hij waardering voor de wijze waarop de inspecteurs te werk gingen. „Dat gebeurde op een positieve en respectvolle manier. Ook de manier waarop ze gesprekken met leerlingen voerden, was open en reflectief. De inspecteurs spraken hun waardering uit over de manier waarop onze leerlingen nadachten over hun positie ten opzichte van andersdenkenden.”
Verder constateerden de inspecteurs dat docenten goed in staat zijn om het kritisch denkvermogen van leerlingen te vormen en het zich vormen van een eigen mening te stimuleren. „Dat is een mooi compliment.”
Goed gesprek
Volgens Otte had de schoolleiding na afloop ook een goed gesprek met de inspecteurs over onder meer tolerantie tegenover minderheidsgroeperingen die op principiële thema’s niet mee kunnen gaan in de gedachtevorming van de meerderheid in de samenleving.
Maar er is ook een andere kant. De inspectie heeft de Jacobus Fruytier volgens Otte in het rapport dat vorige maand verscheen, „verrast met de aanbeveling om explicieter invulling te geven aan het bevorderen van democratische basiswaarden als autonomie en vrijheid van meningsuiting.”
De inspectie constateert dat docenten van de Fruytier „op indringende wijze laten zien of horen welk perspectief of mening de meest wenselijke is” en koppelt dat aan het bevorderen van eigen meningsvorming en autonomie. Daarin gaat de school volgens de onderzoekers te ver. „Hiermee wordt niet actief en expliciet uitgedragen dat leerlingen op dit punt verschillende keuzes kunnen maken. In de eigen visie en vanuit de grondslag van de school is heel duidelijk dat het Bijbels perspectief leidend is. De school dient actief te bevorderen dat leerlingen een eigen mening vormen en autonoom zijn. We geven de school mee dat de actieve bevordering van enkele basiswaarden zoals vrijheid van meningsuiting en autonomie, meer invulling kunnen krijgen in het pedagogisch en didactisch klimaat.”
Otte is daar niet blij mee. De aanbeveling is niet in lijn met de huidige wettelijke bepaling. „In de wet staat momenteel alleen dat scholen burgerschapsonderwijs moeten geven. Wat daarbij aan de orde moet komen en hoe scholen daar invulling aan geven, daarover is niets vastgelegd.”
Volgens de bestuurder van de Apeldoornse scholengemeenschap is de aanbeveling van de inspectie ook niet in lijn met de nieuwe burgerschapswet die minister Slob bij de Tweede Kamer indiende. „In de memorie van toelichting staat dat er voor scholen veel ruimte komt „om zelf inhoud en vorm te geven aan burgerschapsonderwijs.” Het primaat voor de invulling van dat onderwijs ligt bij de scholen”, stelt Otte.
Verder staat volgens Otte in de conceptwet van Slob dat de inspectie terughoudend zal zijn bij het toezicht op de vaardigheden die scholen bij leerlingen dienen te ontwikkelen. „Daar ben ik blij mee, maar in dat licht verbaast het mij dat de inspectie onder de huidige globale wet zó ver gaat in het advies aan onze school.”
Verantwoordelijkheid
Als het gaat om autonomie van leerlingen verschilt de bestuurder van de inspectie „omdat wij autonomie altijd bezien vanuit het perspectief van onze afhankelijkheid van God en dienstbaarheid aan onze naaste. Autonomie kan zomaar uitlopen op ongestoord je gang gaan, zonder rekening te houden met God en je naaste. Daarom vervangen wij het begrip autonomie door onze kernwaarde ”verantwoordelijkheid”.”
De school gaat in gesprek met de onderwijsinspectie. Verder gaat de onderwijsinstelling het schoolinterne koersdocument ”Seksuele diversiteit” herschrijven. Otte: „Dat schoolinterne document is intussen een aantal jaren oud en geeft een bepaalde stevigheid aan qua taal. In de praktijk viel het de inspectie op dat collega’s en leerlingen over dit onderwerp genuanceerder praten dan in het document; ze hanteren een ander taalveld dat meer aansluit bij en reflecteert op de praktijk. Daarom zal het koersdocument in de verwoording worden aangepast, maar qua inhoud gaan we ons standpunt niet wijzigen. Daarna zullen we opnieuw kijken naar de vorm en de inhoud van de lessen. Daarbij houden we natuurlijk een Bijbelse wijze van invulling aan bij thema’s als vrijheid van meningsuiting en autonomie.”
„Scholen, richt platform op”
Alle bijzondere scholen moeten de handen ineenslaan en van minister Slob en de Tweede Kamer waarborgen eisen om de vrijheid van onderwijs in ons land te garanderen. „Het burgerschapsonderwijs bedreigt op termijn de vrijheid van onderwijs. Ik adviseer bijzondere scholen dan ook om een platform op te richten. Dat stelt prof. dr. Tom Zwart, hoogleraar crosscultureel recht in Utrecht, dinsdag in een interview met het Reformatorisch Dagblad. De kwestie gaat Zwart –zelf een liberaal– aan het hart. Hij laat het niet bij een oproep. Zwart biedt zich aan om een handje bij helpen bij de oprichting van het platform.
