De wereld heeft momenteel haar handen vol aan het bestrijden van het coronavirus. De gezondheidszorg barst uit zijn voegen. De economie stevent op een van de zwaarste recessies sinds de jaren dertig van de vorige eeuw af. Het sociale leven van veel burgers is tot een dieptepunt gedaald. De vrees voor een nieuwe golf van besmettingen is nog niet geweken.

Maar dat is nog niet alles in het afschrikwekkende rijtje van rampspoed dat het coronavirus met zich meebrengt. Als het tij niet snel keert, zal het spook van honger weldra in alle hevigheid de kop opsteken. Op een schaal die nog niet eerder is vertoond.

Dat is althans de sombere voorspelling van David Beasley, directeur van het Wereldvoedselprogramma van de Verenigde Naties (WFP). Tijdens een briefing van de VN-Veiligheidsraad waarschuwde de WFP-chef deze week dat de wereld over een paar maanden met „meedere hongersnoden van Bijbelse proporties” dreigt te worden geconfronteerd.

In het zwartste scenario zouden die Bijbelse afmetingen betekenen dat zeer ernstige voedseltekorten in 36 landen zullen optreden, aldus Beasley. Zodanig ,dat de bevolking niet alleen gebrek zal lijden, maar daadwerkelijk met de hongerdood wordt geconfronteerd. Het leven van zo’n 135 miljoen mensen staat daardoor direct op het spel.

Extra vatbaar

Tien landen lopen volgens de VN de meeste risico’s: Jemen, de Democratische Republiek Congo, Zuid-Sudan, Sudan, Ethiopië, Afghanistan, Venezuela, Syrië, Nigeria en Haïti. Armoede, oorlog en een nauwelijks functionerend systeem van gezondheidszorg maken deze staten altijd al extra vatbaar voor de gevolgen van crises. Zelfs een kleinschalige uitbraak van corona in deze landen zal daar al een verwoestend effect hebben, waarschuwt het WFP. „Zij zullen voor de onmogelijke opgave staan om levens en gemeenschappen te redden. En in het slechtste geval, zullen mensen misschien het virus overleven, om vervolgens van honger te sterven.”

Tot nu toe lijken veel ontwikkelingslanden in Afrika voor een massale uitbraak van het coronavirus gespaard te blijven, maar het aantal besmettingen neemt wel toe.

Het Wereldvoedselprogramma had eerder al de vrees uitgesproken dat 2020 een desastreus jaar voor de wereldwijde voedselvoorziening zou worden. Ernstige droogte of juist extreme regenval, de grootste sprinkhanenplaag van de afgelopen 25 jaar in Afrika en slepende conflicten zorgen ervoor dat oogsten mislukken, vernield zijn of niet kunnen worden binnengehaald.

De coronacrisis dreigt echter de somberste voorspellingen over hongersnood veruit te overtreffen, aldus de VN-instantie. Er zijn wereldwijd momenteel zo’n 821 miljoen mensen chronisch ondervoed, maar dat aantal zou tot boven de 1 miljard kunnen stijgen als de huidige negatieve trend doorzet.

„Terwijl we nu met een Covid-19-pandemie te maken hebben, staan we ook aan de vooravond van een hongerpandemie”, is de conclusie van WFP-topman Beasley. Hij waarschuwde de leden van de Veiligheidsraad dat economische recessie, het teruglopen van ontwikkelingshulp en het instorten van de olieprijs tot grootschalige voedseltekorten zullen leiden. „Er is een reëel gevaar dat er meer mensen zullen sterven door de economische impact van Covid-19, dan door het virus zelf.”

Dringend beroep

Als er spoedig actie wordt ondernomen, is het tij wellicht nog enigszins te keren, tekent Beasley voorzichtig aan. Hij doet daarom een dringend beroep op alle lidstaten van de Verenigde Naties om met een gedegen plan van aanpak te komen.

Haast is volgens Beasley geboden. „Er zijn nu nog geen hongersnoden. Maar de waarheid is dat we de tijd niet aan onze kant hebben. Laten we dus verstandig handelen – en vooral snel. Ik geloof dat we met onze deskundigheid en partnerschappen de teams en programma’s kunnen samenstellen die nodig zijn om ervoor te zorgen dat de Covid-19-pandemie niet nóg een humanitaire catastrofe veroorzaakt.”