Dat liet mr. Daniëlle Woestenberg, jurist bij het Interkerkelijk Contact in Overheidszaken (CIO), dinsdag desgevraagd weten. Eerder gaf de Belastingdienst aan alleen uitstel te verlenen aan kerken die daarom zouden verzoeken.

Het CIO, een samenwerkingsverband van 31 kerkgenootschappen, had bezwaar gemaakt tegen een brief die de fiscus in december aan de kerken stuurde. Daarin sommeerde de Belastingdienst dat kerken binnen vijf weken gebruik moeten maken van eHerkenning, een soort extra beveiligde DigiD voor bedrijven en organisaties. Via eHerkenning kunnen onder meer kerken digitaal loonaangifte doen of een telefoonabonnement regelen.

Dat schrijven leidde tot „veel onrust” in de kerken, stelt Woestenberg. Grotere kerkgenootschappen konden eHerkenning simpelweg niet invoeren, benadrukt Woestenberg. „In ieder geval niet door middel van de standaardprocedure via inschrijving in de Kamer van Koophandel. Dat heeft te maken met het feit dat bestuurders van kerken in de Kamer van Koophandel niet herkenbaar gemaakt mogen worden. Voor bijvoorbeeld verenigingen ligt dat anders.”

Het CIO heeft in samenwerking met de Kamer van Koophandel in de afgelopen maanden alle CIO-leden ingeschreven. Hiermee heeft het CIO voorkomen dat al deze kerken zich individueel bij de balie van de Kamer van Koophandel moesten melden.

Hoge kosten

In samenspraak met de overheid en het bedrijfsleven werkt het CIO aan een systeem waarbij eHerkenning voor kerken geregeld kan worden buiten de Kamer van Koophandel om. Bedoeling is dan dat kerken wel worden gekoppeld aan „natuurlijke personen.” Maar die namen zijn dan niet zichtbaar voor de buitenwereld.

Extra zorgen maakt Woestenberg zich omdat het de bedoeling is dat het vanaf 1 juli alleen nog maar mogelijk is om via eHerkenning met betrouwbaarheidsniveau EH3 in te loggen bij de overheid. Een programma hiervoor moeten kerken bij een commerciële partij kopen tegen een gemiddeld bedrag van 40 euro per jaar. „Hiermee worden kerken op kosten gejaagd. Bovendien is er binnen kerkelijke gemeenschappen vaak veel verloop. Bij iedere wisseling moet er opnieuw een eHerkenningmiddel worden aangevraagd. Een eHerkenningmiddel is namelijk een persoonlijk digitaal identificatie-instrument. Zoiets als een paspoort.”

Het systeem wordt gebruikt door alle rechtspersonen dus ook door verenigingen en bedrijven. Organisaties die nu een eHerkenning op niveau 1 hebben, bijvoorbeeld voor de gratis Verklaring Omtrent Gedrag (VOG), zullen eveneens een nieuwe aanvraag moeten doen.

Woestenberg vreest dat kerken vertraging oplopen, omdat zij door de coronacrisis minder bij elkaar komen. „Er is vanuit de overheid nog niet veel gecommuniceerd. Voor beveiligingsniveau 3 is onder andere een huisbezoek nodig. Als straks ineens alle rechtspersonen tegelijk komen, vraag ik me af of de datum van 1 juli haalbaar is.”