Er zijn onheilspellende stiltes waarin de dreiging van het kwade wat komt bijna te tasten is. Er zijn stiltes voor de storm, waarin met angst wordt uitgezien naar dat wat komen zal.

En er zijn stiltes in de storm. Waarin een mens zich zo klein mogelijk maakt om zich nog enigszins te beschermen tegen dat waartegen niemand hem beschermen kan.

Zo’n stilte is het in deze Stille Week van het jaar 2020. Een land in lockdown vanwege de verwoestende coronastorm die over de wereld raast. Iedereen blijft zo veel mogelijk thuis. De winkels zijn dicht. De kerken ook.

En vooral dat laatste is in de week waarin Goede Vrijdag en Stille Zaterdag vallen een bijzonderheid. Tal van gemeenten organiseren juist dan normaliter meerdere keren korte bijeenkomsten waarin heengeleefd wordt naar de Goede Vrijdag en de paaszondag.

Maar Pasen lijkt dit jaar verder weg dan ooit. De stilte ligt als een deken over stad en land. Slechts hier en daar opent een monumentaal kerkgebouw per dag eventjes de deuren. Om mensen de gelegenheid te geven een moment te verwijlen in de stilte van het godshuis. Even weg uit de nieuwsstroom, weg bij het thuisonderwijs, weg van het beeldscherm waarop van ’s ochtends tot ’s avonds gewerkt moet worden.

Anderen zoeken juist nu de stilte van de natuur. Even een ommetje, even geen nieuwsberichten maar wandelen in een natuur waarin alles jubelt en juicht. De lente komt, het nieuwe leven bot uit. Vogels fluiten hun lied, niet bezorgd om een wereld in coronalockdown. Maar zelfs hun zingen kan de onheilspellende stilte niet echt doorbreken.

Stille Week in een stille wereld. Stille Week in een lege kerk.

Veel kerken doorbreken op woensdagavond die stilte met klokgelui. Soms speelt een beiaardier zomaar midden op de dag de melodie van een psalm of een geestelijk lied. Maar de stilte overheerst als nooit tevoren.

De Stille Week loopt uit op de Goede Vrijdag. Dag van het kruis.

Een paal met een dwarsbalk, meer is het niet, dat kruis.

Een schandpaal. Maar ook een symbool dat uitgroeide tot het teken van het christendom.

Maar dat niet alleen. Ook een volstrekt seculiere maatschappij gebruikt het kruis nog steeds als een teken van hulp, hoop en genezing. Als er nood is dan moet je daar zijn, bij het kruis. Bij het Rode Kruis of bij het ziekenhuis dat op de bewegwijzering een simpel kruissymbooltje achter zijn naam heeft staan.

Een martelwerktuig. Dat is het kruis ten diepste.

Het is geen mooie, gepolijste wandversiering maar een vloekhout waaraan Jezus van Nazareth, de Koning der Joden, gehangen werd op die Goede Vrijdag.

Koning met een doornenkroon.

Vredevorst Die het lijkt te verliezen van de vorst der duisternis.

Licht der wereld over Wie op die Goede Vrijdag een diepe duisternis valt.

En de Goede Vrijdag wordt gevolgd door de Stille Zaterdag. Na het rumoer van Golgotha rest op die dag in de graftuin slechts een drukkende stilte. Want het kruis is wel leeg, maar het graf is nog dicht.

Nog.

Stille Zaterdag heet in sommige tradities ook wel paaszaterdag.

Een brugdag is het van het donker van Goede Vrijdag naar het licht van paaszondag.

Het is de dag waarop de dood stervende is.

Nog één nacht slechts en dan brengt God Zelf de hemel naar de aarde.

Dan staat het Leven op en wordt de dood begraven.