Proces Milosevic stilgelegd voor onderzoek advocaat
Het proces tegen de voormalige Joegoslavische leider Milosevic is woensdag stilgelegd tot 12 oktober. Voorzittend rechter Robinson gaf hiermee de aan Milosevic opgedrongen raadslieden, Steven Kay en diens rechterhand Gillian Higgins, tijd om zich voor te bereiden.
Kay deed eerst vergeefs een wanhopig klinkend beroep op de magistraten om de regie van de verdediging van Milosevic aan de beklaagde terug te geven. In Kay’s ogen is anders geen vlot lopend en eerlijk proces mogelijk. Kay zei dat hij onder de huidige omstandigheden, „de rampzaligste die denkbaar zijn", de beklaagde „geen betekenisvolle verdediging" kan bieden.
Talrijke getuigen voor Milosevic’ verweer weigeren te komen, nu Milosevic zichzelf niet meer mag verdedigen. Kay zei dat het niet om incidentele weigeringen lijkt gaan, maar dat het om groepen gaat. Van de eerste 23 benaderde getuigen weigeren er zeker twintig te komen. Het gaat om mensen van verschillende nationaliteiten uit alle rangen en standen. De Canadese diplomaat Bissett schreef bijvoorbeeld niet te willen verschijnen in een rechtszaak die op een stalinistisch showproces lijkt.
De weigerachtige getuigen zijn slechts een onderdeel van Kay’s kolossale problemen. Milosevic heeft met medewerkers zijn verweer voorbereid. Kay stond daar buiten. Kay heeft nog geen idee wie van de 1631 eventuele getuigen het belangrijkst zijn. Bovendien heeft Milosevic met de getuigen persoonlijk te maken gehad. Hij kan hen daarom beter selecteren en beter ondervragen.
Maar Milosevic weigert contact met Kay. Hij stelt dat hem het elementaire recht zichzelf te verdedigen is afgenomen. Zowel Milosevic als Kay is in beroep gegaan tegen het besluit een advocaat te benoemen.
Milosevic’ verweer zou vanaf begin deze maand 150 zittingsdagen gaan duren. Milosevic erkent het tribunaal niet als rechtsgeldige instelling en weigert consequent een advocaat te nemen. Hij verdedigde zichzelf in de fase dat de getuigen van de aanklagers aan het woord waren. Die fase was eind februari afgerond.
De rechters oordeelden aan het begin van de nieuwe fase in het proces dat de beklaagde chronisch te zwak is om zijn zaak zelf te presenteren. Hij zou snel weer instorten. Het in februari 2002 begonnen proces is al een tiental keren onderbroken door Milosevic’ zwakke gestel. Milosevic herinnerde er woensdag aan dat de rechters zelf aan zijn zwakke gezondheid hebben bijgedragen door hem onvoldoende tijd voor de voorbereiding van zijn zaak te geven.
Aanklager Geoffrey Nice stelde woensdag dat de weigering van Milosevic mee te werken met zijn raadsman weer een voorbeeld is van Milosevic’ sabotage. Het rationele en redelijke tribunaal geeft Milosevic alle gelegenheid zich te laten verdedigen. De irrationele en onredelijke beklaagde saboteert opnieuw het proces. De gevolgen zijn voor zijn rekening. Het tribunaal moet zijn waardigheid tegenover Milosevic’ obstructie verdedigen. Het mag niet toegeven", meende Nice.
De rechters gaven inderdaad niet toe. Ze verwierpen zowel Kay’s verzoek om een nieuw medisch onderzoek van Milosevic als het verzoek Milosevic weer zijn verdediging te laten leiden.
Ze gaven Kay een maand de tijd om de getuigen te inventariseren. Daarvoor is hulp nodig van de medewerkers van de oud–president. Het tribunaal zou die medewerkers onder druk kunnen zetten en zou getuigen kunnen bevelen naar Den Haag te komen. Maar Kay vreest meer tijd nodig te hebben, indien hij het verweer leidt. De streefdatum van 12 oktober lijkt zo slechts een datum voor verder uitstel.
Milosevic werd tijdens de NAVO–aanvallen op zijn land in 1999 beschuldigd van volkerenmoord, misdaden tegen de menselijkheid en oorlogsmisdaden. Die zouden zijn gepleegd tijdens de ineenstorting van de door Serviërs gedomineerde federatie Joegoslavië in de jaren negentig.