Koolhaas maakte daarom op verzoek van het huidige Nederlandse voorzitterschap van de Europese Unie een grote expositie over geschiedenis, heden en toekomst van de EU, die volgens bespiegelingen van de meester zelf en zijn medewerkers in 2015 gewoon De Unie zal heten. Met „oude delen van het Romeinse Rijk" als Marokko, Algerije en Tunesië als leden.

Voorzitter Prodi van de Europese Commissie, het dagelijks bestuur van de EU, en de Nederlandse bewindslieden Bot en Nicolaï openen maandagavond de expositie in een grote tent op het Brusselse Schumanplein, in het hart van de Europawijk. Daarna gaat de tentoonstelling mogelijk nog door Europa reizen. Berlijn heeft al belangstelling getoond.

In de tent is over een lengte van tachtig meter een soort van hedendaags wandtapijt van Bayeux te zien, met de recente geschiedenis van alle 25 lidstaten. Bij Nederland vallen koningin Beatrix, Wim Kok en zijn poldermodel, premier Balkenende en Pim Fortuyn op. Op het Duitse gedeelte van de collage op de tentwand is Adolf Hitler slechts heel klein zichtbaar.

Achter de grote collage zijn nog foto’s zichtbaar van de buitengrenzen van de EU. In de tent is ook nog een kleine binnencirkel te zien met een historische visie op Europa vanaf de oerknal tot nu.

Centraal in de tent staat een gouden beeld van de Europese oervader en oprichter van de voorganger van de EU Jean Monnet. Verder valt een paspoortenautomaat op. Uit een snoepmachine vallen kleurrijke, niet geldige Europese paspoorten die de werking van de unie uitleggen voor de burger die al dan niet naar Big Brother kijkt.

De fleurige hoesjes in alle kleuren van de Europese vlaggen waren maandag al in een half uur uitverkocht. Ook in het tentdoek zelf zijn overigens alle kleuren van de EU–vlaggen verwerkt.

Voor de gelegenheid is verder het ’acquis communautaire’, de hele reeks Europese afspraken en regels, uitgeprint. Het leidt tot een zwaar beladen boekenplank van meer dan vijf meter, op een steenworp van Monnet, die in de tent gewoon een pet draagt.

De expositie is nog tot en met eind november zichtbaar op het Schumanplein. Koolhaas verzekerde maandag dat hij volledige „artistieke en intellectuele vrijheid" heeft gekregen van zijn sponsors Nederland, dat 400.000 euro uittrok voor de expo, en de Europese Commissie.

Die vrijheid blijkt ook uit de tentoonstelling zelf. Aan het einde van de kleine Europese binnenring is een foto te zien van de elkaar onhandig omhelzende Franse president Chirac en Duitse bondskanselier Schröder. Daarachter is een beeld te zien van twee halfnaakte mannen die elkaar uitbundiger en zonder gène zoenen.