Supermarktketens willen dat betalen met contant geld in de winkels wordt verboden vanwege de coronacrisis. Met name ouderen gebruiken nog veel contant geld en die zijn tot nu toe het kwetsbaarst gebleken voor het virus.

Nederlanders gebruiken steeds minder contant geld aan de kassa, maar doen dat nog steeds zo’n 7 miljoen keer per dag, blijkt uit cijfers van De Nederlandsche Bank (DNB) over 2018. Een derde van alle betalingen in de supermarkt wordt nog met munten en briefjes gedaan. Mensen van 65 tot 75 jaar betalen nog in ongeveer de helft van de gevallen met contant geld. De 75-plussers doen dat zes op de tien keer.

Een verbod op contant geld moet overdracht van het virus voorkomen. Wie pint, kan zichzelf beschermen door een handschoen aan te trekken voordat hij zijn code intoetst. Sowieso kiezen sommige mensen er deze week al voor handschoenen te dragen als ze boodschappen gaan doen. Al is het ook al voorgekomen dat een oudere vrouw die dat deed, door andere klanten werd uitgelachen.

Over een verbod op contant geld spreekt directeur Liane den Haan van ouderenbond ANBO niet direct een oordeel uit. „We leven in zo’n rare tijd. Als het kabinet op advies van het RIVM tot een verbod zou besluiten, zouden wij ons daarbij aansluiten. Maar wel met de kanttekening dat financieel misbruik moet worden voorkomen. Het moet niet zo zijn dat ouderen hun pinpas aan anderen meegeven. In negen van de tien gevallen gaat dat wel goed, maar er heeft ook misbruik plaats. Wij adviseren: laat de boodschappenhaler het geld voorschieten en maak dat bedrag vervolgens naar hem over.”

De ouderenbond kreeg van de politie signalen dat er misbruik van de huidige situatie wordt gemaakt. Daarom liet de ANBO via haar website en via sociale media een waarschuwing uitgaan voor pinpasfraude en babbeltrucs. „Criminelen zien op dit moment hun kans schoon om mensen geld afhandig te maken die vanwege het coronavirus thuis werken of veel meer thuis zijn. Dat is voor veel mensen een afwijkende situatie en criminelen proberen daar misbruik van te maken door een mail te sturen hoe iemand thuis moet werken of in moet loggen.”

De bond heeft de laatste jaren herhaaldelijk aandacht gevraagd voor financieel misbruik waarvan ouderen de dupe zijn. „Het blijft vaak onder de radar: de ouderen zijn van hun hulpgevers afhankelijk en trekken daardoor soms niet aan de bel als hen geld afhandig wordt gemaakt.”

De ANBO kreeg de afgelopen dagen duizenden telefoontjes van bezorgde ouderen. „Alleen woensdagmorgen waren het er al vierhonderd”, zegt directeur Den Haan. „Tot de meest gestelde vragen behoren: Hoe krijg ik mijn boodschappen in huis, en hoe houd ik contact met kinderen en kleinkinderen?”

De huidige omstandigheden hebben overigens als keerzijde dat een aantal ouderen digitaal vaardiger wordt omdat er behoefte aan nieuwe contactmogelijkheden is, signaleert Den Haan. „Ze ontdekken bijvoorbeeld dat je via WhatsApp kunt videobellen. Of ze maken voor het eerst een Facebookpagina aan.”