Europa gaat naar de zon, om de aarde beter te leren kennen
Europa en de Verenigde Staten sturen een satelliet richting de zon. Die sonde, de Solar Orbiter, moet meten hoe de zon in elkaar zit en waar hij ons dag in dag uit aan blootstelt. In de nacht van zondag op maandag, om 5.03 uur Nederlandse tijd, moet hij worden gelanceerd vanaf ruimtebasis Cape Canaveral in Florida.
De zon bombardeert het hele zonnestelsel, dus ook de aarde, onophoudelijk met geladen deeltjes. Als die de dampkring binnenkomen, zien we dat als het noorderlicht en het zuiderlicht. Af en toe is er een uitbarsting van deeltjes. Zo’n eruptie kan satellieten uitschakelen. Om zulke stormen goed te kunnen voorspellen, houden wetenschappers het magnetische veld van de zon in de gaten, maar ons beeld is beperkt.
Om de zon beter te begrijpen, moet de Solar Orbiter over de noordpool en de zuidpool van de zon vliegen. Die zijn vanaf de aarde niet te zien en sondes hebben daar nauwelijks gekeken. Eerdere satellieten keken vooral vanuit dezelfde hoek als de aarde naar de zon en zagen dus ook ongeveer hetzelfde als wij, alleen dan beter. De Solar Orbiter kijkt vanuit andere hoeken en moet dus ook nieuwe informatie opleveren.
De Solar Orbiter moet extreme temperaturen weerstaan. Soms komt hij tot op 42 miljoen kilometer van de zon, dichter bij dan de planeet Mercurius. Ter vergelijking: de aarde staat bijna vier keer zo ver weg. Zo dicht bij de zon is de temperatuur 520 graden boven nul en onze ster schijnt er dertien keer zo fel als op aarde. Maar als de sonde wegvliegt, zakt de temperatuur tot 150 graden onder nul.
Om de sonde te beschermen, is een groot hitteschild gebouwd. Dat weegt zo’n 150 kilo en is gemaakt van titanium. Om het schild te testen, is het in Noordwijk ‘onder vuur genomen’. Negentien xenonlampen van elk 25.000 watt schenen tegelijk op het schild. De ruimte waar hij in stond, werd gekoeld tot 170 graden onder nul, om de ruimte na te bootsen. De sonde kwam door de test.
De Solar Orbiter heeft nauwelijks motoren aan boord. Hij gebruikt de zwaartekracht van de aarde en Venus om richting de zon te worden geslingerd. Daarvoor moeten Venus en de aarde precies op de goede plek staan. Als het nu niet lukt om de sonde de lanceren, is de eerstvolgende kans in oktober, en anders pas volgend jaar.