Afgelopen najaar bezocht ik de Oekraïense havenstad Odessa aan de Zwarte Zee. Ik was op zoek naar het zakenimperium van een van de sleutelfiguren in de impeachmentprocedure rondom Donald Trump: de Amerikaanse zakenman Igor Fruman.

Het impeachmentonderzoek in Washington is voor veel Nederlanders ver van het bed. Even ter herinnering: de hele kwestie begon met een telefoontje tussen president Trump en zijn Oekraïense ambtgenoot Volodimir Zelenski, waaruit je zou kunnen concluderen dat de Amerikaanse leider Zelenski onder druk zette.

Is dit slechts een diplomatieke rel? Nee meer dan dat, zeker voor Oekraïne. Het ‘actieve deel’ van de bevolking maakt zich grote zorgen.

De Igor Fruman naar wie ik zocht is, net als zijn compagnon Lev Parnas, een Amerikaanse zakenman met wortels in de voormalige Sovjet-Unie. Inmiddels staan de twee bekend als de ‘fixers’ van Rudy Giuliani, de persoonlijke advocaat van president Donald Trump. Maandenlang trokken de twee Oekraïne rond, om de autoriteiten te bewegen een gerechtelijk onderzoek te starten naar Hunter Biden, de zoon van de –wellicht– toekomstige presidentskandidaat Joe Biden, die een aantal jaar bij een Oekraïens gasbedrijf werkte. Van corruptie van Biden is tot nu toe niets gebleken, maar toch kregen de twee voor elkaar dat een aantal mensen rond de president ging schuiven. De Amerikanen zijn immers een machtige bondgenoot.

Het beeld dat ik in Odessa van Igor Fruman kreeg, was niet bepaald rooskleurig. Een jaar of tien geleden was hij in het bezit van hotels, bedrijven en dure met auto’s. Ook was hij eigenaar van een strandbar, nota bene met de naam de ”Maffia Rave bar”, die deels zonder vergunning was gebouwd. Uit alles bleek ook dat zijn zaken in Odessa inmiddels slecht liepen en dat hij geld nodig zou hebben.

In hun nieuwe klus als ‘fixers’ van de Amerikaanse president, probeerden Fruman en Parnas een gesprek voor elkaar te krijgen tussen Giuliani en president Zelenski en ook, zoals Parnas nu verklaart, pleitten ze voor het ontslag van de toenmalige Amerikaanse ambassadeur in Kiev. Dat deed Trump afgelopen zomer ook. Zij was een last in Trumps ‘schaduwdiplomatie’.

Ook een militair die ik vorige maand sprak in het oosten van Oekraïne, uitte zich bezorgd. Vanaf het moment dat het conflict met Rusland begon, in 2014, geldt Amerika als essentiële bondgenoot. Dat het Witte Huis afgelopen jaar plots de financiële steun stopzette –waarop Trump bij Zelenski erop hintte hem een ‘gunst’ te verlenen en begon over Biden– leidde tot grote zorgen bij de legertop. De Amerikanen leveren niet zozeer wapens, maar wel zaken als nachtkijkers en radarapparatuur. Je kunt er niet mee schieten, maar je kunt jezelf er wel mee verdedigen. En dat is elke dag nodig in Oost-Oekraïne. „Zonder Amerika verliezen we de strijd”, zei de militair.

Zo is de impeachmentprocedure in de Verenigde Staten inmiddels veel meer dan een politieke rel. „Hoe lang houdt Oekraïne de strijd met Rusland vol?”, horen we Trump vragen op gelekte opnames. „Zonder ons niet erg lang”, antwoordt iemand. Dat telt voor Kiev.