„Er waren twee kinderen wat aan het stoeien en de jongen trekt per ongeluk de ketting rond de nek van het meisje kapot. In het doosje aan de ketting zat klaarblijkelijk pepperspray of een andere irriterende stof”, aldus politiewoordvoerder Charles Ramsey uit Washington over de oorzaak van de paniek. „Als het er eenmaal uit is, ademen mensen het in en dan heb je een probleem.”

Medewerkers van de alarmcentrale stuurden meteen na het binnenkomen van meldingen over de vreemde stof ruim twintig politie-, brandweer- en ziekenwagens naar het gebouw. Terwijl ernaast een veldhospitaal werd opgezet, zette de politie de straten om het gebouw af. Op de effectenbeurs in New York was zelfs korte tijd een koersdaling te zien omdat beleggers vreesden dat er een aanslag was gepleegd. Nadat 130 mensen uit het gebouw waren onderzocht en er slechts vijf hoefden te worden behandeld, werd echter duidelijk dat er geen sprake was van een terreuraanslag.

De pepperspray bleek te zijn vrijgekomen op de tweede verdieping van het gebouw, waar een aantal restaurants gevestigd is. Via de airconditioning verspreidde de stof zich door de rest van het pand. Volgens medewerkers van de politie werd de uiteindelijk overdreven reactie van de hulpdiensten mede veroorzaakt door de ligging van het gebouw, vlak bij de hoofdkantoren van de Wereldbank en het Internationaal Monetair Fonds. Beide hoofdkantoren werden eerder dit jaar aangemerkt als mogelijke doelwitten voor terroristen.