Als uit de ’prijsvraag’ over aanleg en exploitatie van de Zuiderzeelijn, die wordt uitgeschreven onder belangstellende private bedrijven, blijkt dat die niet rendabel is, zal de spoorverbinding weer „in volle breedte" onder de loep worden genomen, stelde Van Kemenade. Hij is voorzitter van de Rijksplanologische Commissie (RPC) die het kabinet adviseert over ruimtelijke plannen.

De eerste schop voor de Zuiderzeelijn, waarvoor de noordelijke provincies ook nog eens 1 miljard overhebben, zou in 2010 in de grond gaan. Omdat de Betuwelijn en de hogesnelheidslijn HSL–Zuid veel duurder dan geraamd uitvallen, wil de commissie–Duivesteijn een toetsingskader of meetlat voor zulke megaprojecten uitwerken.

Verantwoordelijk minister Peijs (Verkeer) heeft beloofd op het advies van de commissie, dat in november moet komen, te wachten voor ze de prijsvraag uitschrijft.

De lijn die het noorden extra werkgelegenheid moet bieden en beter bereikbaar moet maken, is opgenomen in de Nota Ruimte over de toekomstige inrichting van Nederland, die het kabinet in april heeft vastgesteld. Van Kemenade presenteerde dat aanvankelijk als een vaststaand feit, namelijk als herbevestiging van eerdere kabinetsbesluiten. Maar na doorvragen van Duivesteijn stelde hij dat er een „integraal advies" van de RPC zal komen als uit de prijsvraag blijkt dat de kabinetsdoelstellingen niet worden gehaald.

Het Centraal Planbureau (CPB) heeft een negatief advies gegeven over de Zuiderzeelijn. Oud–topambtenaar Geelhoed, tussen 1990 en 1999 secretaris–generaal op Economische Zaken, liet er geen twijfel over bestaan dat hij ook geen brood ziet in een zweeftrein, met een ’gewone’ hogesnelheidsverbinding de huidige gekozen voorkeursvariant van het kabinet. „Ik zou onverbloemd negatief hebben geadviseerd."