„Zonder de moed en de vrijheidswil van de Polen en Hongaren, van Tsjechen en Slowaken waren de vreedzame revolutie in Oost-Europa en de Duitse eenheid niet mogelijk geweest.” Dat zei de Duitse president zaterdag tijdens de plechtigheden in de Bernauer Strasse en bij het monument ter herinnering aan de Muur.

Steinmeier legde samen met bondskanselier Angela Merkel rozen bij de restanten van de Muur. De staatshoofden van de vier Visegrád-landen (Polen, Slowakije, Tsjechië, Hongarije) waren daarbij als gasten aanwezig. De Bernauer Strasse geldt als het symbool van de deling van Duitsland, waar in 1961 de Muur tussen het oosten en westen van Berlijn werd opgetrokken. De gevels van de woningen lagen destijds in het oosten, het trottoir in het westen.

Bondskanselier Angela Merkel zei in de Kapel van Verzoening in de Bernauer Strasse dat „geen enkele muur die mensen afzondert en vrijheid begrenst zo hoog of zo breed is dat hij niet doorgebroken kan worden”. Ze noemde 9 november een „noodlottige dag in de Duitse geschiedenis” en riep naast de val van de Muur de Kristallnacht op dezelfde datum in 1938 in herinnering. De nazi’s gaven toen met pogroms de aanzet tot de Holocaust.

„9 november maant ons om haat, racisme en antisemitisme vastbesloten tegemoet te treden en alles te doen wat in onze mogelijkheden ligt om vrijheid en democratie, menselijke waardigheid en de rechtsstaat te verdedigen”, zei Merkel, die opgroeide in de DDR.

De Berlijnse burgemeester Michael Müller hield ’s avonds een toespraak tijdens feestelijkheden bij de Brandenburger Tor. In navolging van Merkel wees ook hij op de grote waarde van vrede, vrijheid en democratie. „Populisten die haat zaaien en een hetze voeren, vallen onze samenleving heel berekenend aan. We mogen ze niet hun gang laten gaan, maar moeten voor onze waarden opkomen”, aldus Müller. Hij keek ook terug op de communistische dictatuur en de mensen die destijds voor hun vrijheid streden. „We eren allen die in de DDR gezamenlijk hun stem hebben verheven”.