De luchtmacht gebruikt de radar al jarenlang om de veiligheid van de F16–piloten te verhogen door opvliegende zwermen vogels te lokaliseren. Gecombineerd met weergegevens en een computerprogramma blijkt deze informatie goed bruikbaar om in te schatten wanneer vogels vertrekken naar hun overwinteringsgebieden in Zuid–Europa en Afrika. Ook de route die de dieren zullen volgen, is op deze manier vooraf uit te stippelen, meldde Vogelbescherming Nederland vrijdag.

„Ornithologisch gezien is dit heel interessant en spannend”, zegt een woordvoerder van de Vogelbescherming.

Eeuwenlang al proberen wetenschappers en vogelliefhebbers het hoe en waarom van de vogeltrek te verklaren. De hamvraag daarbij is hoe de dieren weten wanneer het tijd is om te vertrekken. Want ook wanneer er nog voldoende voedsel aanwezig is slaan ze massaal hun vleugels uit. „Maar ondanks alle onderzoek weten we nog steeds niet het fijne van de vogeltrek.” Het weer is daarbij van invloed, maar hoe de vogels die informatie gebruiken en interpreteren is nog altijd een raadsel.

Het zogenoemde ’Bird Avoidance Model’ (BAM)–project met de radar kan wellicht een tipje van de sluier oplichten. De Vogelbescherming noemt het onderzoek wat dat betreft „baanbrekend”. Gekraakt is het mysterie echter allesbehalve. „Met dit zijn we gewoon weer een klein stapje verder”, aldus Peeters.

De Luchtmacht, UvA en TNO demonstreren de vogeltrekvoorspellingen dit weekend tijdens het Nationale Vogelfestival bij de Oostvaardersplassen in Flevoland.