Europa en de Verenigde Staten hebben de samenwerking met Japan vrijdag naar buiten gebracht.

Japan heeft in het westen van het land een groot complex gebouwd, de Kamioka Gravitational Wave Detector (KAGRA). Dat moet binnenkort in gebruik worden genomen. De detector bestaat uit twee armen van elk 3 kilometer lang waar laserstralen doorheen schieten. Als een zwaartekrachtgolf langs de aarde trekt, verschuift de straal een heel klein beetje. Wetenschappers kunnen uitrekenen waar de trilling vandaan komt en wat de oorzaak ervan is.

In de Verenigde Staten staan al twee van zulke detectoren. Die ontdekten in 2016 voor het eerst ooit een zwaartekrachtgolf. Europa heeft een scanner in de buurt van Pisa in Italië. Nederland wil de grootste detector ter wereld binnenslepen, de Einstein Telescoop. Die moet bestaan uit drie tunnels van elk 10 kilometer lang, diep onder de Limburgse heuvels.

Albert Einstein opperde meer dan honderd jaar geleden dat het heelal bestaat uit ruimte en tijd. Die vormden volgens hem één geheel, dat hij ruimtetijd noemde. Deze is de ruggengraat van het heelal. Bij een grote gebeurtenis kan ruimtetijd iets uitrekken of krimpen, en die golf trekt het hele heelal door, te vergelijken met de rimpels in een vijver wanneer iemand er een steen in gooit. Dat gebeurt bijvoorbeeld als zwarte gaten of neutronensterren botsen.