Volwassenen mogen wel eens kritischer zijn op hun taalgebruik
„Een vrolijk jong meisje.” Het is één van de sarcastische beschrijvingen van de jonge klimaatactiviste Greta Thunberg. De afzender was een volwassene, en niet zomaar een.
Spreken is zilver, zwijgen is goud; een gezegde dat veel volwassenen ter harte zouden moeten nemen. De afgelopen week kwam het taalgebruik –zowel online als offline– van verschillende wereldleiders aan bod. Maar niet omdat er iets positiefs te melden viel.
Het is de Amerikaanse president Donald Trump die op Twitter de gek steekt met de 16-jarige Thunberg, nadat zij een emotionele speech gaf op de klimaattop van de Verenigde Naties in New York. Hij is echter niet de enige. Online zijn genoeg bizarre, discriminerende en seksistische reacties te vinden die vaak te grof zijn om hier te kunnen vermelden.
Iedereen heeft blijkbaar wel een mening over de jonge fanatieke klimaatactiviste. De één meent dat ze misbruikt wordt door linkse groeperingen of geestesziek is. Een ander vindt dat ze een held is die de wereld gaat redden van een verschrikkelijke ondergang. Aanhangers willen meer Thunbergnieuws, critici juist minder.
De meningsverschillen zijn begrijpelijk, maar het gebrek aan respect absoluut niet. Het is teleurstellend om te zien dat wereldleiders, die meestal door kinderen als grote voorbeelden worden gezien, een minderjarige belachelijk maken.
Dat het negatieve taalgebruik van leiders grote gevolgen kan hebben, onderstreepten recente gebeurtenissen in het Verenigd Koninkrijk nog eens. Het Britse parlementslid Paula Sheriff van de grootste oppositiepartij Labour pleitte voor betere woordkeuzes van collega’s, ook van de Britse premier Boris Johnson. Haar oproep is gelinkt aan zorgen over het toenemende aantal bedreigingen van geweld tegen publieke figuren.
De Britse krant The Guardian meldde dat de hoeveelheid bedreigingen aan het adres van parlementariërs dit jaar flink is toegenomen. Het aantal is volgens Cressida Dick, hoofd van de Londense politie, in de eerste maanden van 2019 met 90 procent gestegen vergeleken met dezelfde maanden in 2018.
Een ander Labour-parlementslid, Jess Phillips, tweette een foto van een ontvangen doodsbedreiging. De tekst: „Het was nogal profetisch dat Boris Johnson zou zeggen: „Ik wil liever dood in een greppel worden gevonden.” Dat is wat zal gebeuren met degenen die brexit niet leveren.”
De anonieme zender duidde op de woorden van Johnson die eerder stelde dat hij „liever dood in een greppel wil worden gevonden” dan de Europese Unie om een brexituitstel te vragen.
Zelfs de zus van de Britse premier, de bekende pro-Europese journaliste Rachel Johnson, vindt zijn taalgebruik „verwerpelijk.” „Mijn broer gebruikt woorden als ”overgave” en ”capitulatie”, alsof mensen die brexit in de weg staan, moeten worden opgehangen, zwartgemaakt en in vieren moeten worden gedeeld.” Johnson wil echter zijn woordkeuze niet aanpassen, omdat hij „het recht heeft om vrijuit te spreken.”
Naast de aantoonbare gevaren, heeft het verkeerde taalgebruik van wereldleiders ook gevolgen voor henzelf. Durven mensen Johnson nog wel écht serieus te nemen wanneer hij bijvoorbeeld op het congres van de Conservatieve Partij stelt dat zijn moeder hem „sterk leerde geloven in gelijke waardigheid en gelijke waarde van mensen”?