Dat zei premier Rutte donderdag op een lezing voor de Atlantische Commissie. Volgens de minister-president kunnen Nederland en Europa hun eigen veiligheid niet garanderen. „De NAVO is onmisbaar voor de veiligheid van Europa en voor de bescherming van alles wat we na 1945 in ons mooie werelddeel hebben opgebouwd.”

In de samenwerking tussen de EU en de NAVO kan en moet Europa echter wel meer doen, stelde Rutte. „Ook zonder Europees leger kan en moet Europa meer doen om de eigen veiligheid te waarborgen, in nauwe samenwerking met de NAVO.”

Met de Amerikaanse ambassadeur Pete Hoekstra onder zijn gehoor stelde Rutte dat hij er veel begrip voor heeft dat de onevenredige kostenverdeling in de NAVO president Trump een doorn in het oog is. Volgens Rutte wordt na de brexit nog slechts 20 procent van de militaire uitgaven van de NAVO door de resterende leden van de EU opgebracht. „En dat is op termijn simpelweg niet vol te houden.” Volgens Rutte is de tijd voorbij „dat Europa voor een miniem bedrag onder de Amerikaanse veiligheidsparaplu kon schuilen.”

De premier moest echter erkennen dat ook Nederland achterblijft. „We hebben met ons regeerakkoord en de voorjaarsnota miljarden aan de defensiebegroting toegevoegd. Maar ook daarmee komt Nederland in 2024 niet aan die 2 procent”, verwees hij naar de norm waarvan binnen de NAVO is afgesproken om daar naartoe te werken.

Rutte noemde de gedeelde kernwaarden de „dikke ijslaag onder onze manier van leven” die verdedigd moet worden. Ook wees hij op de economische belangen. De premier stelde, verwijzend naar de positie van China en India in 2050, de retorische vraag wat er logischer is dan dat de VS en Europa elkaar blijven vasthouden en blijven samenwerken.