Met Too Good To Go red je dagvers voedsel van kliko
Niet koken op recept, maar eten wat een verrassingspakket in petto heeft: via de antiverspillings-app Too Good To Go selecteren ruim 2000 winkels dagelijks producten die bijna over de houdbaarheidsdatum zijn. Waarom wint deze app aan populariteit?
Een halfje tarwe, een heel speltbrood, vier bekertjes crème fraîche, een magnetronmaaltijd en een bakje hamburgers. Dat is de inhoud van twee zogenoemde magic boxes (ofwel verrassingsdozen) die klaarliggen bij de biologische speciaalzaak van Hanneke Blom-Ligt (62) in Apeldoorn. In haar winkel vertelt Blom van achter een bijna leeg broodschap: „Ik werk nu zo’n acht maanden met Too Good To Go (te goed om weg te gooien) samen.” Ze is tevreden. „Ik vind het vooral belangrijk dat dit eten vanavond niet in de prullenbak belandt.”
Elke dag vult Blom twee dozen met spullen die normaal gesproken 9 euro kosten. Terwijl het voedsel anders in de prullenbak zou belanden, betaalt de klant er nu 3 euro voor. „Rijk word ik er niet van”, lacht Blom. „Voor die paar euro moet ik producten uitzoeken en klaarzetten.”
Het bedrijf Too Good To Go gebruikt een app als platform om winkels aan klanten te koppelen. Op de app bieden winkels voedsel aan dat bijna over de houdbaarheidsdatum gaat. Gebruikers van de app moeten het eten reserveren. Deze klanten weten niet wat ze krijgen en dienen het eten zelf op te halen op een door de winkel aangegeven tijd, vaak net voor sluitingstijd.
In zo’n verrassingsdoos kan van alles zitten. „Dat is uiteraard afhankelijk van waar je hem koopt”, legt directeur Joost Rietveld van Too Good To Go uit. Bij de bakker zit er brood of koek in, een sushirestaurant biedt bijvoorbeeld overgebleven rijstrolletjes aan. „Bij dergelijke winkels is de inhoud van het pakket nog redelijk voorspelbaar. Maar een supermarkt kan er behoorlijk uiteenlopende zaken in stoppen”, licht de voorman van de antiverspillings-app toe.
Na de hotelschool ging Rietveld aan de slag bij voedingsmiddelenconcern Nestlé. Hij werkte vijf jaar voor dit bedrijf in Denemarken en liep daar tegen Too Good To Go aan. Ruim anderhalf jaar geleden introduceerde hij de app in Nederland. Inmiddels zijn zo’n 2000 bedrijven en 950.000 gebruikers actief op de app.
Hij wil het aantal deelnemende bedrijven snel uitbreiden. „Daarvoor bespreken we het thema voedselverspilling met lokale ondernemers, zoals franchisers en familiebedrijven, maar ook met supermarktketens zoals DekaMarkt, SPAR en Albert Heijn. Verder rekenen we hotels als Hilton en Accor tot de doelgroep. Uitgangspunt is in zo’n geval de bereidwilligheid van de ondernemer om voedselverspilling aan te pakken.”
Afgelopen augustus verkocht Too Good To Go zijn miljoenste magic box. „Ik ben absoluut tevreden”, reageert Rietveld. „We zijn aangenaam verrast hoeveel Nederlanders het concept omarmen. Elke dag zijn vrijwel alle boxen weer uitverkocht.”
Bij een Apeldoornse Jumbo zijn de pakketten iedere dag vergeven. Dagelijks stelt dit Jumbofiliaal zo’n acht verrassingsdozen à 15 euro samen. Versmedewerker Leroy Zevenhuizen (26) vult de pakketten: „Ik probeer van zo’n pakket een complete maaltijd te maken. Dus bijvoorbeeld met vlees, kip of vis, maar daarbij ook groente, aardappelen en een toetje.”
In juni startte de super met Too Good To Go. Leroy: „De app bevalt goed. We kunnen op deze manier gelukkig nog wat van onze waren kwijt die bijna over de datum gaan. En zo levert het voor ons ook nog iets op.”
Dat financiële voordeeltje is dan ook precies wat winkeliers zou moeten motiveren, vindt Rietveld. „De bakker, slager of de groenteman hoeft minder eten weg te gooien; het is leuker om te zien dat mensen het voedsel opeten. Tegelijkertijd kan de winkelier zo een deel van zijn inkoopkosten dekken.”
De app is volgens Rietveld voor meer partijen aantrekkelijk. „Niet alleen de ondernemer sluit een goede deal. De klant koopt de artikelen voor een derde van de prijs.” Grootste winnaar is het milieu, meent Rietveld. „Op deze manier wordt er minder eten verspild en dat is beter voor de planeet.”
Platform
Zorg voor het milieu is dan ook de belangrijkste drijfveer voor het Amsterdamse bedrijf. „We zijn een ”social enterprise”. Dat wil zeggen dat geld van ondergeschikt belang is voor onze onderneming. Ons doel is het verminderen –liefst stoppen– van voedselverspilling.”
Too Good To Go zet niet zomaar een prijs op de pakketten. Bij de start van Too Good To Go in Denemarken kon het eten gratis afgehaald worden. Het reserveren van een verrassingsdoos was op die manier vrijblijvend, waardoor het voedsel vaak in de winkel bleef staan. „Mensen vergaten het en dan moest het eten alsnog weggegooid worden. Gek genoeg ervaren mensen meer waarde door het prijskaartje. Nu wordt het overtollige voedsel vrijwel altijd afgehaald.”
Waar de opbrengsten naartoe gaan? „Het grootste gedeelte geven we terug aan de winkel, zodat die een extraatje krijgt. We houden een kleine vergoeding om te kunnen groeien. Daardoor konden we de app dit jaar ook in Italië en Polen lanceren.” Op dit moment maakt het bedrijf nog geen winst en moet de onderneming het hebben van investeerders.
Andere antiverspillingsinitiatieven ziet Rietveld niet direct als concurrenten. „We ondersteunen ook andere ideeën op dit vlak, zoals het maken van soep van misvormde groenten. Ook maken we afspraken met onder andere de voedselbank.” Wanneer Rietveld supermarkten spreekt die producten in blik kwijt moeten, dan verwijst hij hen door naar voedselbanken. „De voedselbank stuurt op zijn beurt winkels naar ons door als het om dagverse producten gaat. Als het eten maar uit de kliko blijft, dat is het belangrijkste.”
Creatief
Afwachten wat er in het pakket zit, is dat niet heel onhandig? Rietveld noemt het een uitdaging: „Door onze welvaart zijn we eraan gewend geraakt om van tevoren te bedenken wat we gaan kopen. Met een verrassingsdoos kook je op basis van wat je krijgt. Je wordt gedwongen creatief te zijn en andere combinaties te proberen.” Niet elke doos is daarom even geschikt voor iedereen, zegt Rietveld: „Gezinnen kunnen baat hebben bij meer zekerheid. Koop in zo’n geval je verrassingsbox bij de bakker, dan ben je verzekerd van brood.”
Hoewel hij positief is over de app, ziet ir. Toine Timmermans, directeur van de stichting Samen tegen Voedselverspilling, die als een plan B. „Uiteindelijk heeft het restaurant of de bakker te veel voedsel ingekocht of bereid. Het liefst zie ik dat niemand gebruik hoeft te maken van dergelijke platformen, dat er geen verspilling bestaat.”
Op dit moment voert Timmermans’ stichting samen met Wageningen University & Research (WUR) consumentenonderzoek uit om helder te krijgen hoe de producten die via Too Good To Go gekocht zijn, gebruikt worden. Timmermans, ook programmamanager duurzame voedselketens bij WUR, kan nog niets zeggen over de resultaten. „Wel weten we al dat dit initiatief echt een verschil maakt. Ik verwacht als een van de resultaten dat het eten dat via Too Good To Go verkocht wordt, in vrijwel alle gevallen door klanten wordt genuttigd en dat het voedsel niet alsnog in de container belandt.”
Om zeker te weten dat de artikelen daadwerkelijk gebruikt worden, zou Too Good To Go ook dozen kunnen aanbieden waarvan de inhoud deels bekend is, denkt Timmermans. „Soms zitten er producten bij die de consument liever niet wil.” Denk aan een vegetariër die het vlees in de box liever niet opeet. „Als mensen hun voorkeuren kunnen aangeven, sluit een pakket beter aan bij hun wensen.”
Rietveld ziet niet meteen brood in een pakket dat op de wensen van de klant is aangepast. „Zo’n ‘gekozen’ pakket kan een ondernemer ervan weerhouden om mee te doen. Hij is bijvoorbeeld veel meer tijd kwijt om een goed pakket samen te stellen. Als een bedrijf afhaakt, kan dat betekenen dat er opnieuw voedsel in de kliko belandt. Ik houd het daarom liever bij ons simpele principe.”
Koopgedrag
Het mooie aan antivoedselverspillings-apps is het bewustwordingseffect, vindt Jan-Willem Grievink, directeur bij het FoodService Instituut Nederland. „Too Good To Go is een van de vele initiatieven die mensen aan het denken zetten over voedselverspilling. Daardoor maken consumenten een betere keuze in de winkel als het om bederfelijk voedsel gaat.”
Dit soort apps maken het vooral gemakkelijker om het overgebleven bederfelijke voedsel te verkopen, aldus de voedselexpert. „Dat gebeurt nu al op allerlei manieren, zonder app. Denk aan Lidl, die versproducten voor 25 cent aanbiedt als ze ”aan de datum” zijn. Gewoon in de winkel.”
Bederfelijke waren die met korting de deur uitgaan, zijn zo nieuw niet, relativeert Grievink. „Veel marktkoopmannen bieden aan het eind van de verkoopdag zakken met versproducten tegen grote kortingen aan. Koopjesjagers spelen daar handig op in. Dat is iets van alle tijden.”
„Gewoon even ruiken en kijken”
Hanneke Bulten (34) loopt met een rieten mandje binnen bij de biologische speciaalzaak De Groenterij in Apeldoorn. Ze haalt voor het eerst een magic box (ofwel verrassingsdoos) op. De producten die daarin zitten, zijn bijna over datum. „Maar ik vind het niet goed om eten weg te gooien.” Bulten laat zich niet afschrikken door houdbaarheidsdata. „Sommige producten eet ik gerust een week na die datum nog op. Gewoon even ruiken en kijken.”
Even later komt Lonneke Westerhof (29) binnen. Ook zij heeft een box besteld. Peinzend: „Van de crème fraîche maak ik een sausje. En het brood komt altijd wel op. In het horecabedrijf dat ik eerder runde, zag ik met pijn in het hart veel eten in de kliko verdwijnen. Dat wil je voorkomen.” Het financiële voordeel speelt voor haar ook een rol. „Bij de Jumbo heb ik soms voor hetzelfde geld een biefstuk, in plaats van gehakt.”
Ook Hendrina de Graaf (29) gebruikt regelmatig de app. Ze is tevreden, maar ze ervaart soms wat moeilijkheden. „De pakketten bij de supermarkt hier in de buurt zijn altijd razendsnel uitverkocht. En ik heb eens meegemaakt dat de melk niet meer goed was en het brood uitgedroogd.”
Meer tegen voedselverspilling
Too Good To Go zegt ’s werelds grootste app tegen voedselverspilling te zijn. Maar internet biedt daarnaast een scala van voedselbewuste initiatieven.
De Afgeprijsd-app geeft door middel van een kaart aan in welke supermarkten afgeprijsde producten liggen omdat ze tegen de houdbaarheidsdatum aan zitten.
Met de app ThuisAfgehaald kun je je overgebleven portie avondeten verkopen aan iemand uit de buurt. Je kunt aangeven wat je kookt, hoeveel porties je overhoudt en wat het kost.
Het Voedingscentrum heeft eveneens een app ontwikkeld: Slim Koken. Deze app geeft tips voor gerechten die je met je restjes kunt maken.
SIRE lanceerde de website kliekipedia.nl, met receptinspiratie voor kliekjes. Deze internetpagina is overgenomen door het Voedingscentrum en biedt nu tips over hoe om te gaan met kliekjes.
