De ultra-orthodoxen hadden de afgelopen twee weken vakantie. Dat betekende na elf uur ’s morgens topdrukte in de bussen, in de trams, in de parken en in de kosjere restaurants.

Drie, vier kinderwagens in de stadsbus is dan heel gewoon. Bij elke kinderwagen horen niet alleen een vader en moeder, maar vaak de ook overige nakomelingen, met uiteenlopende leeftijden en verschillende lengtes.

En dan gaan nog de koffertjes op wieltjes mee voor de logeerpartijen of voor de maaltijd tijdens de picknick: op naar de dierentuin, het park, het museum, of de familie.

Al is het voor iedereen zichtbaar dat er absoluut geen plaats meer is in de bus om te zitten, dan toch blijven ze naarbinnen komen bij de eerste beste stop. Pa, ma of een grote zus halen de baby uit de kinderwagen om die op de arm te houden.

Kinderen hijsen zich omhoog aan de stangen tussen de stoelen en het plafond, want een beetje lichaamsbeweging hoort erbij. Passagiers schreeuwen tegen elkaar of tegen onzichtbaren door de mobiele telefoons om zich verstaanbaar te maken.

Het uitstappen is alleen mogelijk door je door de mensenmassa heen te wringen en door voortdurend „mag ik er even langs” of „pardon” te roepen, om de kans op ergernis te verkleinen.

Niet iedereen neemt de bus voor een dagje uit. Als ik mijn buurman vraag waar hij is geweest –hij staat op het punt op zijn motor te stappen om zijn vrouw naar haar werk te brengen– zegt hij: „Bij het waterpark bij Holon. Daar heb je allerlei glijbanen. De kinderen hebben er genóten. Maar het was er druk!” De buur voegt eraan toe dat zijn kinderen het ook prachtig vinden om bij hem een ritje achterop de motor te maken.

Voor ouders waren het zware weken. De meeste scholen zijn acht weken dicht geweest. Rijke ouders kunnen hun kinderen een paar week naar een zomerschool sturen. Andere gezinnen gaan op vakantie in het buitenland. Wie geluk heeft werkt bij een bedrijf die iets organiseert voor de kinderen.

Sommigen nemen hun kinderen mee naar kantoor. In het beste geval gaat het kind dan rustig achter een bureau zitten om te lezen of te kleuren. Achter de balie plaats nemen op het postkantoor? Dat hoort ook tot de mogelijkheden. Dit jaar heb ik op een persconferentie meegemaakt dat een spreker zijn zoontje had meegenomen. Beiden stonden achter het spreekgestoelte.

Volgende week is de pret weer over. Op 1 september beginnen de scholen weer. Dat is altijd een hele happening. De politie is met man en macht op de been om zich rond de scholen op te stellen en om samen met vrijwilligers en met bewakers van de scholen alles in goede banen te leiden. De agenten geven ook richtlijnen mee: voorkom dat kinderen met vreemden praten en als ergens een verdacht voorwerp ligt, dan direct alarm slaan.

Naar verwachting zal ook dit jaar het begin van het schooljaar wel weer soepel verlopen. Voor de kinderen in de dorpen en steden rond de Gazastrook kan het echter spannend zijn om op weg te gaan. Het gevaar is altijd aanwezig dat er een projectiel in hun richting suist en opeens het luchtalarm klinkt.