Een pauze eind september is gebruikelijk, omdat partijen dan hun congres houden. Bovendien wil premier Johnson het parlementaire seizoen afsluiten en in oktober beginnen met een nieuwe troonrede. Maar deze schorsingen zijn meestal veel korter.

Vanwaar de ophef?

Als het parlement half oktober terugkomt, is het nog twee weken tot de brexit. Dat is eigenlijk te kort om de koers van de regering bij te sturen. Velen denken dat het de premier juist daarom te doen is. Ook veel partijgenoten ervaren de zet als een provocatie.

Het Britse parlement staat bekend om zijn voortdurende machtsspel tussen regering en oppositie. De oppositie heeft vanaf het aantreden van Johnson als premier gedreigd met een motie van wantrouwen. De gedwongen vakantie is Johnsons tegenzet. Hij bewijst daarmee wel dat hij bereid is het spel hoog te spelen.

Hoe democratisch is dit besluit?

De premier maakt gebruik van de regels. Een gang naar de rechter zal dan ook niet helpen. De vraag is of dit gebruik van de regels de geest van de democratie weerspiegelt.

Het maakt de oppositie een poosje monddood en die ervaart dit natuurlijk als ondemocratisch. Johnson verwijst echter naar de ”wil van het volk” om de EU te verlaten en vraagt tijd voor de regering om dat te regelen. De gedwongen vakantie past zodoende helemaal bij de brexitleus ”Take back control.” Dit soort verwarring is vrijwel altijd te zien als de officiële politiek een referendum moet uitvoeren.

Zou zoiets in Nederland kunnen?

Nee, in Nederland beslist het parlement zelf waar en wanneer het vergadert. En de regering is verplicht om te verschijnen zodra ze wordt ontboden.

Het grote verschil tussen Den Haag en Westminster is dat de Nederlandse regering géén deel is van het parlement. In Groot-Brittannië is de grootste fractie eigenlijk de regering. Die fractie beheerst daarmee niet alleen de stemmingen, maar ook de agenda. Het is nauwelijks mogelijk een debat te houden zonder dat de regering dit goedvindt.

Deze constructie heeft er de afgelopen maanden steeds voor gezorgd dat het parlement zichzelf in de weg zat. In Nederland kan het parlement na een referendum een eigen weg gaan. In Westminster duurde het bijna drie jaar voor het Lagerhuis stemmingen hield om te peilen welke variant van brexit de voorkeur had. Tot dan toe had de regering zulke oriënterende stemmingen geblokkeerd.

Brengt dit een no-deal dichterbij?

Ja, voorzover een no-deal-brexit vanuit het Lagerhuis sowieso te voorkomen zou zijn. Of zo’n uittreden zonder akkoord er komt, hangt er nu vooral vanaf of Johnson bij de EU iets kan organiseren om de regeling rond de Ierse grens te versoepelen.