Russen willen zich waarmaken in Athene
Het Russische olympische team heeft deze weken in Athene een zware taak te volbrengen. Zowel het Kremlin als de bevolking rekent erop dat het team de eerste plaats verovert.
De hooggespannen verwachtingen zijn vooral gebaseerd op de voor Rusland ongekend grootschalige publiciteitscampagne rondom het olympische team. De Russische sportlieden worden daarin afgeschilderd als veruit de grootste kanshebbers van de Olympische Spelen.
Russische sportdagbladen zoals Sovjetski Sport en Sport Ekspress refereren daarbij maar al te graag aan de goede oude Sovjet-tijd, toen de Russen nog de onbetwiste nummer 1 waren op de Olympische Spelen.
De huidige generatie olympische deelnemers worden volgens dezelfde pers nog grotendeels door de kampioenen van weleer getraind. Ze zouden dus over precies dezelfde kwaliteiten en mogelijkheden moeten beschikken.
Ook het Russische Olympische Comité zelf twijfelt niet aan de overwinning van de Russen in Athene. De afgelopen weken viel op hun website de voorspelling te lezen dat Rusland maar liefst 38 gouden medailles zou gaan winnen, terwijl de Amerikanen op 36 zouden blijven steken en de Chinezen genoegen zullen moeten nemen met slechts 30 gouden plakken.
Deze weinig kritische zelfverheerlijking bereikte haar voorlopige hoogtepunt tijdens de door de regering georganiseerde officiële afscheidsceremonie van het olympische team. Die vond heel symbolisch plaats in het Moskouse Park van de Overwinning, dat gewijd is aan de Sovjet-overwinning op nazi-Duitsland. De bijeenkomst had nog het meeste weg van de inwijding die Russische soldaten in de tsarentijd kregen voordat ze ten strijde trokken tegen de vijand.
De sportlieden werden er toegesproken door de Russische vice-premier Aleksandr Zjoekov, die de overtuiging uitsprak dat het Russische team succesvol zal zijn. Ook was er een boodschap van president Vladimir Poetin te horen die verwees naar het roemrijke olympische verleden van Rusland: „Vele miljoenen landgenoten hebben op deze momenten oprecht trotse gevoelens voor hun vaderland ervaren. En ook nu gelooft de bevolking in jullie en in jullie overwinning.”
Vervolgens werd er een speciale Russisch-orthodoxe mis aan het olympische team opgedragen waarin de priester nadrukkelijk bad voor de overwinning. Aan het einde liet hij de voorzitter van het Russische Olympische Comité, Leonid Tjagatsjov, een speciale icoon kussen, die dit op zijn beurt weer liet kussen door de sportlieden. Als afsluiting schonk de priester alle aanwezige leden van het olympische team een kleine icoon en een orthodox kruisje.
Om er zeker van te zijn dat de sportlieden inderdaad hun beste beentje voorzetten, hebben de Russische autoriteiten voor de zekerheid ook grote belastingvrije bonussen in het vooruitzicht gesteld voor winnaars: 50.000 dollar voor goud, 20.000 dollar voor zilver en 10.000 voor brons.
Het Russische Olympische Comité heeft hier bovenop nog een aantal bonussen in het vooruitzicht gesteld. Winnaars in gevechtssporten krijgen nog eens 100.000 dollar extra en winnaars in andere takken van sport kunnen op een extra bedrag van 60.000 dollar rekenen.
Alsof dat nog niet genoeg is heeft ook de oliemaatschappij Nafta-Moskva geldprijzen van 100.000 en 50.000 dollar in het vooruitzicht gesteld voor goudenmedaillewinnaars. En Russische sportlieden die een nieuw wereldrecord vestigen, kunnen rekenen op een bedrag van 40.000 dollar. Al met al heel veel geld in een land waar het modale maandinkomen 250 dollar bedraagt.
President Poetin ten slotte heeft aan 3000 olympische sportlieden een maandelijkse staatstoelage van 500 dollar toegezegd. Dit lijkt het definitieve einde te markeren van de jarenlange neergang van de Russische sportsector, die inzette tijdens het uiteenvallen van de Sovjet-Unie eind jaren tachtig van de vorige eeuw.
Met het aantreden van president Poetin -zelf een fanatiek sporter- is hier langzaam maar zeker verandering in opgetreden. Poetin heeft er nooit een geheim van gemaakt dat hij van Rusland weer een leidende natie wil maken en sport is daarbij volgens hem een van de belangrijkste middelen. „Grote successen van atleten verenigen het land en vervult het volk met waardigheid en trots”, aldus Poetin. Door sportoverwinningen weet de wereld dat Rusland weer meetelt.
De sportbegroting is daarom de afgelopen paar jaar verdrievoudigd. En het land beschikt inmiddels ook over een 24-uursporttelevisiezender. De huidige Olympische Spelen zijn zelfs op drie van de zes landelijke zenders vrijwel permanent te volgen.
Sport kan dan ook weer op net zo veel populariteit onder de bevolking rekenen als ten tijde van de Sovjet-Unie. Maar ook de specifieke Sovjetbenadering lijkt weer te zijn teruggekeerd. Succesvolle sportlieden worden weer voorgesteld als nationale helden die de onoverwinnelijkheid van hun land vertegenwoordigen. En tegenslagen worden weer steeds makkelijker toegeschreven aan complotten van de tegenstander of zelfs van de scheidsrechters, zoals tijdens de Olympische Winterspelen in Salt Lake City gebeurde.
Ook worden de eerste tegenvallende resultaten in Athene in de Russische pers vooral toegeschreven aan de voor Russen ongunstige weeromstandigheden ter plekke. Dat er in de aanloop van de spelen wellicht te hoge verwachtingen zijn gecreëerd rond het Russische olympische team lijkt vrijwel niemand te bedenken.