Kroes (63) gaat de komende vijf jaar bepalen of fusies tussen bedrijven, overnames of overheidssteun aan bedrijven of bedrijfstakken wel mogen. Ook kan ze in het geheim onderzoek doen naar geheime prijsafspraken. Bedrijven die hun positie misbruiken, kunnen een Brusselse boete krijgen. Bekend voorbeeld is de zaak van de EU tegen Microsoft, die is geleid door Kroes’ voorganger Monti.

Het belang van de Europese burger staat daarbij voorop, zei een trotse Kroes donderdag. Ze wil een open Europese economie met heldere spelregels en eerlijke concurrentie. „Zodat er aan het einde van de dag in Europa meer welvaart is. Dat is ons evangelie", aldus Kroes. Ze noemde zichzelf een gelukkig mens met een „dijk van een baan". Lang werd gespeculeerd dat de oud–minister van Verkeer het pakket Transport zou krijgen, maar dat gaat naar Frankrijk.

Kroes kondigde donderdag aan al haar commissariaten en bestuursfuncties bij stichtingen op te geven. Ze is verder bereid in de Tweede Kamer in een hoorzitting te vertellen over haar ideeën over Europa en haar portefeuille.

Ook premier Balkenende was donderdag zichtbaar trots. De premier noemde het „een mooie dag" voor Nederland. Balkenende toonde zich opgetogen dat de strategie die hij en minister Bot van Buitenlandse Zaken hadden gekozen om een zware post binnen te halen, succesvol was. Balkenende drong bij aanstaand voorzitter Barroso aan op een zware post, maar liet lang in het ongewisse wie Nederland wilde voordragen voor de commissie. Nederland was zelfs het laatste van alle 25 EU–landen, die met een kandidaat op de proppen kwam.

Balkenende benadrukte dat Kroes niet in Brussel zit als vertegenwoordiger van het Nederlands kabinet, maar zei wel dat hij regelmatig contact met Kroes zal hebben. Ook Kroes zelf zei dat zij geen „zetbaas" van de Nederlandse regering zal zijn. Toch hecht zij aan goede contacten met kabinet en Tweede Kamer.

Alom was er donderdag lof voor de strategie van Balkenende en Bot. Het CDA sprak van de hoofdprijs en de VVD over een droomportefeuille. De PvdA, vorige week nog zeer kritisch over de kandidatuur van Kroes, deelde nu in de complimenten. De PvdA had verwacht dat het kabinet met Kroes de kansen op een zware post had verspeeld en sprak toen van „verlies voor Nederland". „Ik heb ongelijk gekregen en maak dan ook ruiterlijk complimenten aan het kabinet en aan Kroes", aldus PvdA–Kamerlid Timmermans donderdag.

Oud–eurocommissarissen als Van den Broek (CDA) en de Belg Van Miert gaven eveneens aan dat Nederland de handen dicht mag knijpen met de nieuwe zetel in de Europese Commissie. Van Miert, zelf eurocommissaris Mededinging van 1993 tot 1999, zei dat Kroes volledig onafhankelijk moet opereren. „Ze moet doortastend en coherent zijn. Ze moet zich omringen met de beste technocraten en verder goed luisteren en altijd objectief blijven. Ze mag geen enkel land of bedrijf voortrekken", aldus de goede raad van Van Miert.

Ook ondernemersorganisatie VNO–NCW is tevreden over de nieuwe baan voor Kroes. „Het is belangrijk dat je als land een zware commissaris hebt. Dat betekent directere lijnen voor het bedrijfsleven en het is goed voor het gezicht van Nederland."

Kroes volgt in Brussel oud–VVD–leider Bolkestein op, die vijf jaar eurocommissaris Interne Markt was. Toen Bolkestein werd benoemd, wilde het toenmalige kabinet–Kok ook al Mededinging hebben, maar dat lukte toen niet.