Amersfoort is trots op deze „bijzondere inwoner die zo veel heeft betekend voor Nederland.” De Utrechtse stad pakt extra uit met een Van Oldenbarneveltjaar.

„Hij was een van de grootste staatslieden uit de Nederlandse geschiedenis. Je zou hem de vormgever van het huidige Nederland kunnen noemen”, zegt projectleider Joyce de la Croix.

„Van Oldenbarnevelt vond eigenlijk het polderen uit. Hij bracht in de strijd tegen Spanje alle Nederlandse gewesten met hun verschillende visies op één lijn. Lange tijd was hij de machtigste politicus in de nog jonge republiek. Moed en standvastigheid kunnen hem niet ontzegd worden. Na het doodvonnis wegens vermeend landverraad weigerde hij gratie te vragen, omdat hij daarmee zou hebben bekend dat hij fouten had begaan.”

Het zwaard van Van Oldenbarnevelts beul kan de komende maanden worden bekeken in museum Flehite. Het ”stokske” waarmee de landsadvocaat het schavot beklom, is er eveneens te zien.

Een plek is ook ingeruimd voor het originele dagboek dat zijn assistent Jan Francken bijhield over de laatste maanden van Van Oldenbarnevelt. Het verslag bleef sindsdien bewaard in particuliere boekenkasten. Aan de muur in de expositiezaal hangen spotprenten uit de periode van het conflict met prins Maurits dat Van Oldenbarnevelt ten slotte het leven kostte. De tentoonstelling ”Johan & Maurits – van vriend tot vijand” in Flehite is een van de onderdelen van herdenkingsjaar in de keistad.

Kunstenaars

In de Sint-Joriskerk (tot 14 juli) en galerie De Ploegh (tot 30 juni) tonen 26 kunstenaars, onder wie leden van de landelijke vereniging De Ploegh, hun visie op het leven en de betekenis van Van Oldenbarnevelt. Thema’s van de staatsman inspireerden hen: de strijd om geloofs- en individuele vrijheid, het verlangen naar tolerantie en het verzet tegen onderdrukking.

Van eind augustus tot eind oktober volgt er in de Joriskerk een expositie van het landelijke Platform Kerk & Kunst. Het motto ”Zachte krachten” is ontleend aan een dichtregel van Henriette Roland Holst: De zachte krachten zullen zeker winnen. Kunstenaars verbeelden begrippen zoals zachtmoedigheid, vrede, liefde, vergeving, ontferming, verzoening, barmhartigheid en compassie.

Er zijn plannen voor een brandschildering over Van Oldenbarnevelt op een van de ramen van de Joriskerk. Daarvoor moet nog een kunstenaar worden aangewezen.

Verhalenverteller

Gilde Amersfoort verzorgt themawandelingen door de binnenstad langs plekken uit Van Oldenbarnevelts jeugd. Op zaterdag 31 augustus wordt er specifiek aandacht besteed aan de verhouding tussen de raadpensionaris en de Synode van Dordrecht. Voor kinderen zijn er familiewandelingen met een verhalenverteller. Verder staan onder andere lezingen op het programma.

Het Van Oldenbarneveltjaar leidt ook tot initiatieven in Amersfoortse wijken. Bewoners van de Oldenbarneveltsteeg, vernoemd naar een verre verwant van de landsadvocaat, organiseerden onlangs een straatdiner in de sfeer van de Gouden Eeuw. In de Johan van Oldenbarneveltlaan hangen rode vlaggen waarop een knipogende Van Oldenbarnevelt is afgebeeld met daaronder de tekst ”De groeten van Johan”.

www.jvo2019.nl biedt een overzicht van alle activiteiten