Een groot deel van de stemmen op Vladimir Zelenski kwam uit de Russischtalige regio’s in het zuiden en oosten van Oekraïne. En ook in Rusland zelf kijkt men tamelijk positief naar de nieuwe president van buurland Oekraïne. Volgens een peiling van het onafhankelijke bureau Levada is een derde van de Russen enthousiast over de nieuwe president.

Zelenski is voor velen een frisse wind in een door oorlog en corruptie geteisterd land. Hij is alles wat men graag ziet in een nieuwe president: tegen de gevestigde orde en corruptie; een liberale populist die zich duidelijk afzet tegen de oligarch Porosjenko.

Porosjenko, de corrupte snoepgoedmagnaat en lid van de Oekraïense oligarchie die het land de afgelopen 25 jaar in zijn greep hield, was geobsedeerd met het ‘Oekraïniseren’ van Oekraïne. Hij wilde het Sovjetverleden en de Russische invloed in de Oekraïense maatschappij uitbannen. Onder zijn beleid werden plaatsnamen en straatnamen met een Sovjetverleden hernoemd, en de invloed van de Russische taal in de Oekraïense maatschappij verder ingedamd.

Schone lei

Veel van de Russischtalige Oekraïeners die in de Sovjet-Unie zijn opgegroeid, voelden zich beroofd van hun identiteit. Ze richtten daarom in de verkiezingen hun hoop op Zelenski. Opvallend aan Zelenski is dat hij niet geïnteresseerd lijkt te zijn in de etnische verschillen. Hij is niet bang om zowel Russisch als Oekraïens te spreken in zijn toespraken aan het volk. Hij lijkt een soort schone lei, een nieuw begin voor Oekraïne.

Toch is het moeilijk om precies te zeggen wat Zelenski nu eigenlijk wil. In zijn campagne heeft hij het vooral gehad over het elimineren van corruptie en het starten van vredesbesprekingen in het Donbasgebied. Maar het is allemaal weinig concreet. Hoe gaat hij bij vooreeld de rijke oligarchen aanpakken? Hoe gaat hij de spanningen die de oorlog in de Donbas veroorzaakten, verminderen?

De Russische opiniekrant Vzgljad noemt Zelenski een „compromiskandidaat: een Oekraïense patriot, maar geen fanatiekeling. Westers, maar niet russofoob. Pro-Europa, maar zonder Porosjenko.” En dat is volgens veel Russischtaligen in het huidige Oekraïne precies wat het land nodig heeft: een pragmatische president.

Zelenski kreeg, in tegenstelling tot zijn voorganger, geen felicitaties vanuit het Kremlin. Rusland is duidelijk voorzichtig in zijn houding tegenover de nieuwe president. Volgens de zegsman van president Poetin, Dimitri Peskov is het „nodig om hem te beoordelen op specifieke zaken en concrete stappen.” De Russische internetkrant Gazeta noemde de verkiezing van Zelenski reden tot „voorzichtig optimisme.”

Vedomosti, een andere Russische krant, meende dat er nog geen oordeel over Zelenski kan worden geveld, aangezien de verkiezingen van de Verchovnaja Rada, het Oekraïense parlement, de positie van Zelenski zal veranderen. Pas dan zal hij écht in staat zijn om beleid te gaan maken.

Toch schrokken Russische media van de inauguratiespeech van Zelenski. Hij zei onder andere dat hij de bezette Oekraïense gebieden terug wil. Die woorden waren voor Rusland een schop tegen de schenen, maar voor nationalistische Oekraïeners te zacht. Ook zijn bezoek aan de frontlinie maakte Russische media sceptisch over de kersverse president.

Jaloersheid

Interessant punt: hoe hard Russische media de Oekraïense politieke situatie ook veroordelen, er hangt een soort jaloersheid in de lucht over de openheid in het land. Niet de economie, maar de interne politiek met een hoge mate van democratie irriteert het Kremlin en fascineert de Russische jeugd.

De populariteit van Zelenski reikt tot ver in Rusland. Veel van Zelenski’s volgers op Instagram zijn jonge Russen. Zelenski is ook in Rusland bekend van televisie en Netflix. Veel Russen hebben jarenlang om zijn voornamelijk Russischtalige tv-programma’s gelachen. Zij vinden de frisse wind die Zelenski brengt fijn en zien een soortgelijk figuur in het Kremlin ook wel zitten.

Veel Russen willen graag terug naar de relatie met Oekraïne van voor de oorlog. In tegenstelling tot zijn voorganger is Zelenski niet bereid de gezamenlijk geschiedenis te wissen. Er is dus hoop op vrede.