Agenten controleerden auto’s, voetgangers moesten zich identificeren en overvalwagens en bussen stonden gereed om eventuele demonstranten meteen af te kunnen voeren. Lange rijen mensen, voornamelijk toeristen, stonden bij checkpoints te wachten voordat ze het plein in het centrum van de Chinese hoofdstad op konden wandelen.

Niets op het plein herinnert aan de studentenprotesten in 1989 voor meer democratie en vrijheid en tegen de corruptie. Honderdduizenden studenten voerden actie tot de sterke man van het regime Deng Xiaoping het leger op de betogers afstuurde. Honderden en mogelijk zelfs duizenden studenten kwamen om het leven.

Activisten en nabestaanden van slachtoffers zijn voorafgaand aan de verjaardag opgepakt, onder huisarrest geplaatst of “gedwongen op vakantie” buiten Peking gestuurd. De Moeders van Tiananmen, een netwerk van familieleden van de slachtoffers, willen openheid over het militaire ingrijpen, een lijst van slachtoffers, schadevergoeding voor de families en bestraffing van de verantwoordelijken. “Hoe kunnen deze vele moordenaars uiteindelijk aan het oordeel van de geschiedenis ontkomen?”, vraagt de actiegroep zich af in een open brief.

Hoewel de gebeurtenissen in China van officiële zijde worden doodgezwegen en herdenkingen verboden zijn, worden in Hong Kong tienduizenden mensen verwacht voor een kaarsenwake ter nagedachtenis aan de democratiseringsbeweging. De bewoners van de miljoenenmetropool en voormalige Britse kroonkolonie genieten meer vrijheid dan mensen in de rest van China. Het gebied wordt sinds de teruggave door Groot-Brittannië in 1997 autonoom geregeerd maar Peking versterkt zijn greep op Hong Kong wel steeds meer.