Het bracht gelijk een aantal hilarische herinneringen boven aan de Russische en Kazachse wegenpolitie.

„Heb je ook marihuana bij je”, vroeg een politieagent ooit tot mijn verbazing, toen hij aan mijn rijbewijs zag dat ik uit Nederland kwam. Ik vertelde hem dat ik nog nooit iets dergelijks had gerookt. Hij geloofde me niet. Ik had mijn volle lichten niet aan, iets wat in Rusland, hoe hard de zon ook schijnt, overdags ook verplicht is. Gelukkig beboette hij me niet, en mocht ik door.

Het is een van de vele situaties die ik al heb meegemaakt sinds ik een auto heb. Ik kan me niet herinneren dat ik in de vijf jaar dat ik in Nederland zo af en toe de weg op ging, ooit ben aangehouden door politie. Zelfs niet voor alcoholcontrole. In Rusland wordt ik zo ongeveer tweewekelijks van de hobbelige wegen geplukt. En het vervelende is: met de Russische politie weet je het nooit.

Mijn hart klopt mij al in de keel als ik tegenliggers op de snelweg met hun lichten zie seinen. Dat is het teken dat even verderop een politieagent met zo’n zwart-wit stokje staat te zwaaien. Mijn vrouw en ik hebben inmiddels een soort checklist in het geheugen geprent: paspoort, rijbewijs, documenten. Lichten aan. Zo gaat dat dan, want die politieagenten zijn nogal sluw, of in het Russisch ”chitri”. Je weet dus nooit waar ze nu weer moeilijk over kunnen gaan doen.

Zo staken ze eens het gevreesde stokje naar mij uit bij een alcoholcontrole. Toen ik vroeg wat ik verkeerd had gedaan, zei een beleefde politieagent dat hij mij van de weg had geplukt omdat ik nog sneeuw op mijn auto had liggen. Dat duidde erop dat ik dus net was weggereden. Ik had geen alcohol op, dus mocht ik doorrijden. Maar de volgende keer maak ik mijn auto beter schoon.

De meeste boetes zijn overigens helemaal niet zo hoog. Te hard rijden kost 8 euro, door rood rijden 7 euro en voetgangers geen voorrang geven op een zebrapad 20 euro. En als ik binnen 21 dagen betaal, krijg ik ook nog eens 50 procent korting.

Andere overtredingen zijn veel erger: bij het rijden over een dubbele streep, met teveel alcohol op of tegen het verkeer in, kan de agent het rijbewijs vorderen.

Rusland is gelukkig nog niet zo corrupt als Kazachstan. Als daar auto’s worden aangehouden en er geen fooi wordt overhandigd, doen de politieagenten net zo lang moeilijk tot ze iets hebben gevonden. Toch vroeg een agent mij ooit hoeveel ik verdiende en viste naar een fooitje. In Georgië stuurden ze om corruptie bij de politie tegen te gaan zes keer op rij alle agenten naar huis.

In een van de eerste weken op de Russische weg reed ik een weg op met eenrichtingsverkeer. Een magere Rus met een dikke snor in een busje draaide zijn raam open en schreeuwde tegen me dat ik hier niet mocht rijden en dat ze verderop aan het controleren waren. Ik keerde en reed een blokje om.

De politieagenten hadden mij echter al gezien en hielden mij even verderop toch nog aan. De agent zag dat ik een Nederlands rijbewijs had en zei terwijl hij naar mijn rijbewijs wees: „Als je nog een keer tegen het verkeer in rijdt, blijft deze in Rusland.” Toen ik wegreed, slaakte ik een zucht van verlichting.