„Heidendom is grondslag Japans keizerlijk systeem”
Christenen in Japan hebben helemaal niets met de in hun ogen heidense rituelen rond de keizerlijke troonswisseling. „Zonde van ons belastinggeld”, zegt dominee Taka Ashida uit Tokio.
Hij heeft de beelden van de troonsafstand van keizer Akihito niet gezien, dinsdag op de Japanse televisie; de beelden van woensdag, van de troonsbestijging door diens zoon Naruhito, evenmin. Ds. Taka Ashida, voorganger van de gereformeerde kerk in de Japanse hoofdstad Tokio distantieert zich van de in zijn ogen heidense rituelen die met de troonswisseling gepaard gingen.
Wat Taka nog het meest steekt is dat één en ander namens de 126 miljoen burgers gedaan werd. „En dus ook met ons belastinggeld is betaald”. Taka: „Dat de keizerlijke familie er heidense ideeën op na houdt moet ze zelf weten, maar laat ze dat niet namens ons doen, en zeker niet namens de 2 miljoen christenen in Japan”.
De predikant prijst de afgetreden keizer als persoon; wat hem ergert is het „keizerlijk systeem” waarin de keizer als persoon als het ware is ingebed.
Wie dat systeem van dichtbij bekijkt, die zou bijna medelijden krijgen met de kersverse keizer Naruhito, die net als zijn vader, graag socialer en menselijker in de samenleving zou willen opereren. De tot in de finesses wettelijk vastgelegde rol van de keizer laat die ruimte echter nauwelijks toe.
Het religieuze karakter van het Japanse keizerschap mag dan na het einde van de Tweede Wereldoorlog zijn afgezwakt, van zo’n karakter is toch nog altijd sprake. Dan hebben we het over het shintoïsme, met de zonnegodin Amaterasu als belangrijkste ‘macht’ en de keizer als haar meest vooraanstaande hogepriester.
Die heidens-religieuze grondslag van de Japanse keizer is ook andere Japanners een doorn in het oog. Zo kreeg de nu afgetreden keizer Akihito begin dit jaar een persoonlijke brief van Yuki Tanaka, een van de organisatoren van de jaarlijkse vredesconferentie op 6 augustus in Hiroshima.
Zonnegodin
Tanaka wijst de keizer erop dat juist die gecultiveerde link met de zonnegodin (de keizer bezoekt regelmatig haar tempel in Ise) Japanners aanzet om zich als lid van een zuiver ras te zien, superieur aan omringende volken. Verder wijst hij erop dat shinto werd gebruikt om de militaire expansie in Azië te motiveren en te legitimeren. Wie blijft leunen op dat geloof, luidt Tanaka’s redenering, die houdt die band met dat verleden in stand.
Stop ook met het bezoeken van oorlogsmonumenten, adviseert hij de keizer. Dat leidt iedere keer weer tot een gevoel van zelfmedelijden in plaats van dat Japanners daar eens een sterk gevoel van schuld door krijgen.
