Honderden apothekers worden bediend door Brocacef. Ook dierenartsen, ziekenhuizen en verzorgingshuizen bestellen bij de onderneming in Maarssen. De groothandel in medicijnen en hulpmiddelen is goed voor een omzet van 2 miljard euro per jaar.

Van de 74.000 soorten geneesmiddelen die Brocacef levert, komen er ongeveer 2700 uit het Verenigd Koninkrijk (VK). De Britten produceren ze of voeren het recht om het medicijn te verhandelen. De import vanuit het VK betreft gangbare artikelen, waarvan veel patiënten afhankelijk zijn, zoals bij astma en diabetes.

Al 99 procent van de Britse farmaceutische bedrijven is, vooruitlopend op een zogenoemde harde brexit, verhuisd naar één van de landen in de Europese Unie (EU), of is ermee bezig, zegt De Jong. Daarmee hebben de farmaceuten het meest lastige scenario al voorkomen: dat de eisen voor invoer van medicijnen in Nederland verzwaren. Het VK is na het vertrek uit de EU namelijk een derde land. Dan zullen zwaardere eisen gaan gelden voor bijvoorbeeld verpakkingen en zijn er meer formaliteiten bij de douane.

Bij nog zo’n vijftig geneesmiddelen zou een tekort kunnen ontstaan bij een no-deal-brexit, meldde minister Bruins (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) begin februari. Daarop ontstond veel rumoer. De Jong werd „platgebeld” door de branche, maar hij moest de lijst geheimhouden om hamstergedrag te voorkomen. „Bij middelen die mensen echt nodig hebben, is het ongewenst als de één meer heeft dan de ander.”

Zelf medicijnen bereiden

Inmiddels hebben Brocacef en andere farmaceutische groothandels andere leveranciers gevonden in de EU of in landen daarbuiten. Slechts nog voor een klein aantal medicijnen is dat nog niet gelukt. De Jong: „Komt het tot een no-deal-brexit, dan verstrekt de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd een vergunning aan enkele groothandelaren om toch te importeren vanuit het VK.”

In het ergste geval kan Brocacef zelf medicijnen bereiden. Een van de bedrijfstakken van Brocacef die dat voor een handjevol medicijnen nu ook al doet, zou dan een vergunning moeten krijgen.

Minder overzichtelijk is het assortiment van medische hulpmiddelen. Die markt kent zo’n 500.000 uiteenlopende artikelen: van handschoenen tot medicijnrollen en van stoma’s en incontinentiemateriaal tot rolstoelen. Registratie van die producten is wettelijk niet overal verplicht. Daarom is er geen databank waarin staat bij welk bedrijf en in welk land de productie plaatsvindt. Inventariseren welke leveringen gevaarlopen, was dan ook „niet te doen”, aldus De Jong.

Nu de meeste Britse leveranciers gevestigd zijn op het vasteland van Europa, kan Brocacef de leveringszekerheid grotendeels garanderen, zegt De Jong. Voor een klein gedeelte van het assortiment heeft Brocacef fabrikanten gevonden in andere landen dan het VK, concurrenten van de Britse producenten dus. „Bij medische hulpmiddelen is dat iets eenvoudiger dan bij medicijnen.”

„Helemaal probleemloos zullen de leveringen niet verlopen”, zegt hij. „Dat ligt echter niet aan de brexit, al of niet met handelsdeal met de EU. In Nederland is een continue tekort aan medicijnen.”

De directeur van Brocacef verwacht dat de prijzen van medische producten „een klein beetje” zullen stijgen. Niet alleen om mogelijk extra kosten voor transport en belastingen. De producten moeten ook een Nederlandstalige sticker en bijsluiter krijgen. Met de zorgverzekeraars maakte de groothandel afspraken over de vergoeding van de kosten.

De Jong is tevreden over de coördinatie van de voorbereidingen door VWS. „De minister heeft alle partijen, met ieder zijn eigen belang, bijeen gebracht.”

Winst

En dat is winst, zegt De Jong. Het was voorheen namelijk niet gebruikelijk dat zorgverzekeraars, inspectie, groothandels en apothekers samen om tafel gaan om te bespreken hoe de patiënt het minst te lijden zal hebben onder een bepaalde situatie. „Nu heeft iedereen zich gezamenlijk ingezet om een eventuele brexit goed te laten verlopen.”

Schept de brexit ook kansen? „Ja, als bedrijven verhuizen naar EU-landen, kan dat ook gunstig zijn voor Nederland”, zegt De Jong. Zo verhuisde het Europees Geneesmiddelen Agentschap onlangs van Londen naar Amsterdam. Het VK raakt dan wel bedrijven en werkgelegenheid kwijt.”

Zat De Jong een half jaar geleden nog behoorlijk met de brexit in zijn maag, nu wacht hij met een gerust hart het besluit van de Britten af. „We hebben voldoende vangnetten gecreëerd.”