Nooit eerder hebben de vergaderingen van het Britse parlement op zoveel belangstelling kunnen rekenen van niet-Britten als in deze weken. Een van de zakenlieden die de ontwikkelingen aan de overkant van de Noordzee nauwlettend in de gaten houdt, is Mart Valstar, CEO van een groep bedrijven die groente en fruit importeren en exporteren. „We zitten allemaal naar die beelden te kijken en weten niet wat eruit komt. De toekomst van onze export naar het Verenigd Koninkrijk is afhankelijk van een deal die er in het Lagerhuis al dan niet komt.”

De Best Fresh Group, met de hoofdvestiging in Poeldijk, heeft ruim 400 mensen in dienst. De jaarlijkse omzet bedraagt ruim 300 miljoen euro. Eenvijfde van die omzet komt uit het Verenigd Koninkrijk, voornamelijk uit kasgroenten die dagelijks via Hoek van Holland of Calais naar de overkant gaan.

Bij een no-deal-brexit voorziet Valstar grote problemen. „Groente en fruit zijn bederfelijke waren. Op dit moment is het ’s morgens vroeg in Nederland oogsten en ’s avonds afleveren bij een klant in Engeland. Vrachtwagens kunnen in Hoek van Holland zo de boot oprijden. Of in Calais de tunneltrein. Als er geen akkoord komt, zullen de wachttijden in die plaatsen en aan de overkant enorm oplopen. Drie tot zes dagen is de verwachting. Dat is geen optie voor een bakje tomaten, die zijn dan niet meer verkoopbaar. Er is ons alles aan gelegen om die vrachtwagens te laten rijden in plaats van dat ze stilstaan.”

Prijzen

Stel dat er voor die wachttijden een oplossing komt, dan zorgt een no-deal-scenario ook nog eens voor hoog oplopende prijzen. Een team van onderzoekers van de Universiteit van Liverpool en het Imperial College in Londen heeft onderzocht dat onder meer de kosten van bananen in het Verenigd Koninkrijk door een harde brexit met 17 procent zullen stijgen, die van tomaten met 15 procent en die van citrusvruchten met 14 procent.

De Britten zijn behoorlijk afhankelijk van import: 84 procent van het fruit en 43 procent van de groente komen uit de Europese Unie of uit zogeheten derde landen.

Valstar: „Sinds de Britten bij het referendum voor een brexit kozen, zijn groente en fruit in Engeland gemiddeld al 20 procent duurder geworden door de val van het pond. Bij een no-deal-brexit krijgen we te maken met importheffingen van 11 procent. Bovendien moeten wij voor elke vracht allerlei documenten gaan invullen. Dat zorgt ook nog eens voor 3 procent extra kosten. Alles bij elkaar zou de brexit dan voor een gemiddelde prijsverhoging van 33 procent zorgen. Dat is nooit op te brengen voor de Britten, die zijn door de dreigende brexit al behoorlijk in koopkracht achteruit gegaan.”

Dat betekent volgens Valstar dat Nederlandse tuinders uiteindelijk lagere prijzen voor hun groente en fruit zullen krijgen. „We kunnen niet zomaar uit het niets een nieuwe bestemming vinden, die dezelfde hoeveelheid afneemt als het Verenigd Koninkrijk. We zijn al in meer dan veertig landen vertegenwoordigd, de markt is al aardig verzadigd”, legt hij uit.

Hoopvol

Ondanks alle onzekerheid blijft Valstar hoopvol gestemd. „De Britse premier May praat met oppositieleider Corbyn over een oplossing waarbij er geen of amper belemmeringen aan de grens zullen zijn. Dat zou al veel bezwaren wegnemen.”

En als het toch een harde brexit wordt? Valstar: „Onze brancheorganisatie GroentenFruit Huis is al meer dan een jaar bezig om voor elkaar te krijgen dat vrachtwagens met bederfelijke waren dan voorrang krijgen op vrachten met niet-bederfelijke waren. Dat noemen wij de ”green lane”, de groene weg. Als het linksom niet goed komt, dan maar rechtsom.”

Weggestemd

Het mooiste zou natuurlijk zijn als er toch nog een uittredingsakkoord komt met de Europese Unie, vindt Valstar.

„In de deal is het voor onze sector goed geregeld. Jammer dat die ondanks wijzigingen al drie keer is weggestemd door het Britse Lagerhuis. Het lijkt erop dat aan de overkant de partijpolitiek boven het landsbelang gaat. Als je ziet hoeveel werkgelegenheid er in Engeland al door de dreigende brexit is verdwenen, vraag ik mij af of de politici wel beseffen waar ze mee bezig zijn.”

Valstar zou liever zien dat Europese landen elkaar vasthouden en versterken in plaats van elkaar loslaten. „Zeker als we willen concurreren met grote economieën zoals de Verenigde Staten en China is dat bittere noodzaak.”