In het Kalma-kamp bij Nyala, waar Heeneman werkzaam is, zit ook de hulporganisatie Dokters van de Wereld (DvdW). In het gebied rond het kamp zitten naar schatting tussen de 52.000 en 68.000 vluchtelingen, van wie de meesten vrouwen en kinderen. Het team van DvdW, onder wie de Nederlandse arts F. Felix, onderzoekt iedere dag tussen de 200 en 250 vluchtelingen. Ook werkt er een Nederlandse logisticus ter plekke voor DvdW.

Heeneman van AzG zegt elke dag meer moeders te zien die hun kroost naar speciale voedselcentra brengen. Op dit moment behandelt AzG ruim 8000 ondervoede kinderen. Als dat aantal verder toeneemt, wil AzG volgens hem zelf actief voedsel gaan uitdelen aan jongens en meisjes van onder de 5 jaar. „Zij zijn het meest kwetsbaar”, aldus Heeneman.

„Ik zie veel ondervoede kinderen en zwangere vrouwen. Door de grote hoeveelheid bevallingen werken de verloskundigen dag en nacht. Veel zwangere vrouwen zijn ondervoed of veel te jong zwanger geraakt”, zegt Felix. Vanwege de hoge kindersterfte heeft Dokters van de Wereld een speciale unit opgezet voor postnatale zorg. Daarnaast werkt de hulporganisatie mee aan een choleravaccinatiecampagne, georganiseerd door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Inmiddels zijn 42.000 mensen ingeënt.

Toch blijft de kans op een epidemie groot. De regen en de benarde omstandigheden hebben meer ziektes tot gevolg. „Wij behandelen vooral veel mensen met luchtweginfecties en diarree”, zegt Heeneman. Veel vluchtelingen hebben geen dekens of plastic zeilen. Zij zitten volgens de Nederlander letterlijk in een halve meter water. „De schamele bezittingen die zij hebben kunnen meenemen, zijn weggespoeld.”

Door het aanbreken van de regentijd kan AzG ook hulpbehoevenden moeilijker bereiken, omdat de rivieren - er zijn weinig verharde wegen - half vol water staan. De regentijd duurt twee maanden. In deze periode zouden mensen normaal gesproken voedsel verbouwen. „Als zij dat niet snel meer kunnen doen, hebben zij aan het einde van het jaar geen eigen oogst en blijven ze van hulp afhankelijk”, licht Heeneman toe.

De hulpverlener ziet ook verbeteringen. Vluchtelingen voelen zich veiliger. De afgelopen tijd zijn bovendien meer hulporganisaties in de West-Sudanese regio aan het werk gegaan. Zij kunnen makkelijker hulpverlenen, aangezien zij bijvoorbeeld van de autoriteiten sneller de benodigde visa krijgen. Als de voedseltoevoer echter niet snel verbetert, verwacht Heeneman dat de situatie alsnog verslechtert.

Ondertussen hebben in de Sudanese hoofdstad Khartoem ruim 100.000 mensen gedemonstreerd tegen het besluit van de VN-Veiligheidsraad om maatregelen te treffen tegen Sudan als het geen eind maakt aan het geweld van Arabische milities in de regio Darfur. De betogers, aangevoerd door de leider van de regerende Nationale Congrespartij, overhandigden aan de Nederlandse VN-gezant Pronk een petitie waarin ze secretaris-generaal Kofi Annan om excuses vragen.

„U als secretaris-generaal van de Verenigde Naties bent geheel verantwoordelijk voor de escalatie van de crisis in Darfur omdat uw opmerkingen de basis vormen van de misleidende, antagonistische westerse propaganda tegen Sudan”, staat in de petitie. Annan, die vorige maand een bezoek bracht aan Darfur, beschuldigde de regering van mogelijke steun aan de Arabische milities, de Janjaweed, die de zwarte bevolking in het gebied teisteren. De VN hebben de crisis in Darfur bestempeld als de ergste humanitaire ramp van het moment. Annan wordt er verder van beschuldigd samen te werken met de Verenigde Staten en Israël in hun „vijandschap” jegens Sudan.

In een toespraak tot de betogers waarschuwde een vooraanstaand lid van de Nationale Congrespartij de Amerikaanse president George Bush en de Britse premier Tony Blair om Sudan niet aan te vallen. „Als jullie je richten op Sudan zullen jullie in een derde moeras terecht komen, na Afghanistan en Irak. Er zijn hier leeuwen in Sudan die graag de confrontatie zouden aangaan met de Amerikanen”, zei hij. Geen enkele westerse regering heeft gedreigd met een aanval op Sudan.De Afrikaanse Unie (AU) kondigde woensdag aan een vredesmissie van 1600 tot 1800 militairen naar Darfur te sturen om de hulpverlening in het gebied te coördineren en toe te zien op de naleving van een staakt-het-vuren dat de regering en de twee belangrijkste rebellenbewegingen hebben gesloten.

Een politiechef in Darfur meldde vandaag dat de Sudanese regering volgende week begint met het ontwapenen van milities die verantwoordelijk worden gehouden voor het voeren van een schrikbewind in de westelijke regio Darfur. De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties droeg Sudan vorige week op binnen dertig dagen een einde te maken aan de wreedheden in Darfur.