Het is een van de conclusies die Ahmed Shaheed, VN-rapporteur godsdienstvrijheid, vrijdag trok tijdens de persconferentie waarmee hij zijn achtdaags bezoek afsloot. De VN-gezant onderzoekt wereldwijd hoe verschillende religies ervoor staan en bezocht in die hoedanigheid Nederland.

Shaheed bracht onder meer een bezoek aan de Joods-orthodoxe school het Cheider in Amsterdam. Hij sprak met leden van het hoofdbestuur over het lesprogramma, dat behalve delen uit het Nederlandse curriculum ook Joods-orthodoxe vakken bevat. Er zijn zorgen over teveel inmenging vanuit de maatschappij, volgens hem. „De schoolleiders willen respect voor de waarden die ze in hun lessen overdragen.”

Stalen hekwerk

Ook veiligheid kwam aan de orde in het gesprek op het Cheider. Shaheed noemde onder meer het stalen hekwerk om de school. De schoolleiding is volgens hem „blij” met de bescherming. „Zonder beveiliging lopen de kinderen en het personeel gevaar.”

Volgens Shaheed neemt antisemitisme toe in Europa. „Hoe is lastig te zeggen. Niet iedereen doet aangifte van bijvoorbeeld bedreiging. Bovendien zijn er nieuwe, minder zichtbare kanalen voor antisemitische uitingen: de sociale media.”

De VN-gezant vindt het lastig in te schatten hoe lang godsdiensten binnen de Europese Unie nog de ruimte krijgen. „Er is geen gemeenschappelijk beleid op dit punt.” Migratie en secularisatie zorgen bovendien voor nieuwe problemen in Europa. „Seculieren lijken neutraal. Toch hebben zij ook een overtuiging, die andere meningen kan uitsluiten. Door secularisatie raken mensen nog meer van religie vervreemd.”

Als gevolg van die vervreemding kunnen mensen minder makkelijk begrip opbrengen voor religieuze gebruiken als de rituele slacht of het dragen van gezichtsbedekkende kleding. Volgens de rapporteur perkt een verbod op dergelijke gebruiken de religieuze vrijheid drastisch in.

Tijdens zijn achtdaagse reis bezocht Shaheed diverse andere organisaties, waaronder stichting Gave. Daar sprak hij over de veiligheid van christenvluchtelingen in asielzoekerscentra en in de Nederlandse maatschappij. Voor een bezoek aan een christelijke school „was helaas geen tijd.”

Rapport

Het definitieve rapport over de godsdienstvrijheid in Nederland verschijnt in november. Shaheed verwerkt daarin de resultaten van het Kamerdebat over financiële steun aan extremistische buitenlandse groeperingen. Op 1 augustus wordt bovendien het gedeeltelijke boerkaverbod ingevoerd. „Ik ben benieuwd naar de impact hiervan op de maatschappij.”