Na het brexitreferendum op 23 juni 2016 is het duidelijk dat een meerderheid van de Britten de EU wil verlaten. De toenmalige premier David Cameron had een andere uitkomst gewenst en stapt op. De Conservatieve Partij kiest Theresa May als nieuwe leider. Haar boodschap: Brexit betekent brexit. Maar dat blijkt direct al niet zo eenvoudig.

De eerste tegenvaller komt al voordat de brexit officieel in gang kan worden gezet. Het hooggerechtshof oordeelt in november 2016 dat de regering, onder Mays leiding, niet de bevoegdheid heeft om zonder toestemming van het parlement de artikel 50-procedure te starten. Het inzetten van dit artikel is het startschot voor uittreding uit de EU.

Op 29 maart 2017 stuurt premier May de brief waarin ze de brexitprocedure in gang zet. Nog geen drie maanden later schrijft ze nieuwe verkiezingen voor het parlement uit. May hoopt zo een sterkere meerderheid te creëren voor het brexitproces. Maar in plaats van meer zetels te winnen, verliest ze juist, en zakt ze onder de 325 zetels waardoor de Conservatieven geen meerderheid meer hebben. Ze krijgt gedoogsteun van de Noord-Ierse DUP. Maar die partij blijkt later haar brexitdeal te verwerpen vanwege de Ierse grensregeling, de zogenoemde ”backstop.”

Ondertussen is ook de eenheid binnen de Conservatieve Partij over de brexit ver te zoeken. De eerste ministers stappen in de zomer van 2018 op. Grote indruk maakt het vertrek van twee hoofdrolspelers rond brexit, Boris Johnson (Buitenlandse Zaken) en David Davis (Brexitzaken). Zij vinden dat het uittredingsplan van May een te zachte variant is. De ex-ministers behoren tot een vleugel van de Conservatieven die een voorkeur hebben voor een no-deal-brexit.

De trend zet door en inmiddels zijn er uit onvrede over Mays koers tientallen leden van de regering opgestapt. Het gebrek aan steun voor haar deal leidt ertoe dat May in december 2018 de stemming uitstelt. De tegenstanders in haar eigen partij organiseren een vertrouwensstemming. Die wint ze echter.

Dan volgt op 15 januari toch een parlementaire stemming over Mays brexitdeal. De uitslag is een historisch groot verlies. Gebruikelijk stapt een premier na zo’n tegenslag op, maar May niet.

Een tweede vertrouwensstemming volgt, nu uitgelokt door oppositiepartij Labour. Ook deze wint May, waarmee ze direct na haar historische verlies een mandaat heeft om te blijven. Maar steun voor May betekent geen goedkeuring voor haar deal.

Begin maart probeert de premier opnieuw het parlement over te halen voor haar akkoord te stemmen. Na een negatief advies van haar eigen juridisch adviseur Geoffrey Cox, verliest ze de strijd en verwerpt het Lagerhuis opnieuw haar deal.

Een uitstel is onvermijdelijk. Het parlement steunt namelijk ook de no-deal-brexit niet, evenmin als alle andere brexitvarianten. Het Lagerhuis stemde woensdag officieel voor brexituitstel.