Vera Krefty, al meer dan tien jaar werkzaam bij de TSA die de veiligheidscontroles op vliegvelden uitvoert, heeft echt een probleem. De alleenstaande moeder van drie kinderen ontving twee dagen geleden een aanmaning van haar huurbaas: Betalen en wel direct! Probleem is: Vera kan het niet, want ze wacht op haar salaris. Maar dat krijgt ze niet vanwege de shutdown. Wanneer wel? Dat kan nog wel even duren. Maar als ze binnen een week niet de huur betaalt, staat ze met haar kroost op straat. De verhuurder zegt weliswaar alle begrip te hebben, maar wil desondanks gewoon zijn geld zien.

Vera is geen uitzondering. Ruim 800.000 ambtenaren die in dienst zijn van de federale overheid ontvangen sinds de achterliggende kerstweek geen salaris omdat in Washington de begroting voor hun departement niet is goedgekeurd.

Steeds meer diensten worden getroffen, met als meest ingrijpende: de voedselhulp aan 38 miljoen Amerikanen, vooral kinderen en bejaarden. Die komt in gevaar. Daarnaast worden boeren getroffen die compensatie is beloofd voor de schade die ze oplopen door de handelsoorlog met China. Bedrijven die naar de beurs willen, zitten in de wachtkamer omdat de beurswaakhond die de beursgang moet toetsen alleen werkt in noodgevallen.

Ook het buitenland kan van de shutdown iets gaan merken. In het verleden is bij een dergelijke situatie bijvoorbeeld het oorlogskerkhof Margraten, een stuk Amerikaans grondgebied in ons land, gesloten.

De shutdown is een gevolg van het feit dat president Trump en het Congres het niet eens kunnen worden. Trump wil 5,7 miljard hebben voor de bouw van een stalen hek langs de grens met Mexico. De Democraten, die sinds begin dit jaar de meerderheid hebben in het Huis van Afgevaardigden, willen daar pertinent geen toestemming voor geven. Het overleg zit muurvast.

Trump heeft inmiddels gesuggereerd de noodtoestand te gaan afkondigen omdat er volgens hem een nationale ramp dreigt. Als hij dat doet, kan hij buiten het Congres om het leger inzetten en geld vrijmaken.

Hij voert de druk steeds verder op. Zo hield hij dinsdag een televisietoespraak tot het Amerikaanse volk. Doorgaans houdt een president zo’n tv-rede als er iets ernstigs is. Donderdag bezocht hij de grensstreek. Ook dat past in de psychologische oorlogsvoering. Want als er sprake is van een nationale ramp, dan is gebruikelijk dat de president persoonlijk poolshoogte gaat nemen. Ook heeft hij laten uitzoeken hoeveel onbesteed geld er nog in de kas van het leger is overgebleven van de kredieten die voor eerdere rampen beschikbaar zijn gesteld. Dat blijkt 14 miljard te zijn – genoeg geld dus om de muur te bouwen. Alleen, Trump weet ook, dat wanneer hij de noodtoestand uitroept hem onmiddellijk een juridisch gevecht wacht. De Democraten stappen dan wis en zeker naar de rechter. Of die Trump in het gelijk zal stellen, is maar de vraag.

Er zal dus overeenstemming moeten worden bereikt tussen de president en de Democraten. Dat kan nog wel even duren, want zijn politieke tegenstanders zij niet van plan toe te geven, ondanks bemiddelingspogingen van onder anderen vicepresident Pence.

Om ‘goede wil’ te tonen neemt het Huis van Afgevaardigden provisorische wetten aan waardoor ambtenaren toch betaald kunnen worden. Die stranden steeds in de Senaat waar de Republikeinen de dienst uitmaken.

Politiek gevecht

Op zichzelf zijn Democraten niet tegen extra grensbescherming. Onder George W. Bush kwam er langs een kleine duizend kilometer aan de grens een afscheiding te staan. De Democraten in het Congres steunden Bush toen. Ook zij vinden dat er iets moet gebeuren om de migrantenstroom in te dammen.

Het gaat dus niet om principes, maar om een politiek machtsspel. Democraten weten dat de bouw van een muur langs de grens met Mexico de belangrijkste verkiezingsbelofte is van Trump. Als hij die niet kan inlossen en bovendien ambtenaren langere tijd niet worden betaald, dan zal een grote groep kiezers zich van hem afkeren. Dat is de winst die Democraten met hun onverzettelijkheid proberen binnen te halen.