In het wetsvoorstel staat dat zaken die draaien om het handelen van de overheid voortaan door afzonderlijke rechtbanken behandeld moeten worden. Het kabinet zou op deze manier een grote invloed krijgen op het bestuursrecht, onder meer door rechters te benoemen. Volgens de oppositie krijgt premier Viktor Orbán op deze manier „het laatste woord” in rechtszaken tegen de staat.

De regering vindt echter dat de veranderingen nodig zijn om de rechtspraak effectief te laten functioneren. „Het model respecteert de onafhankelijkheid van de rechter”, schrijft de minister van Justitie in het voorstel.

Hongarije is al eerder fel bekritiseerd, onder meer door het Europees Parlement, om het uithollen van de rechtstaat. Hongarije-rapporteur Judith Sargentini (GroenLinks) van het EP noemt de plannen „heel typisch voor deze regering. Als je niet snel genoeg van onafhankelijke rechters kunt afkomen, dan kun je natuurlijk ook nieuwe rechtbanken oprichten zodat je die zelf kunt benoemen”, reageert ze desgevraagd.

„Natuurlijk is dit een verdere uitholling van de rechtsstaat”, vervolgt de politica. Volgens haar is ook sprake van een nieuwe raad met vrienden van de regering die net als in Polen alleen maar rechters benoemt die aan de leiband lopen van de regering.

Het EU-parlement activeerde in september de zwaarste strafprocedure tegen Hongarije, waardoor het land uiteindelijk zijn stemrecht in de EU kan kwijtraken. Maandag bespreken EU-ministers hoe het hier verder mee moet. „Deze plannen onderstrepen de noodzaak om maatregelen te nemen”, besluit Sargentini.