Buiten is het bloedheet in Lake Havasu City, in het zuiden van de Amerikaanse staat Arizona; in het fris rood-witte restaurant van In-N-Out-Burger is het aangenaam koel. En de bestelde vanillemilkshake is van een zachtheid die je zelden tegenkomt bij fastfoodrestaurants. „Logisch”, vindt medewerker Shawn, die komt informeren of alles naar wens is. „Wij maken onze milkshakes met verse melk en echt ijs, anderen met poeder.” Zijn papieren hoedje wiebelt vriendelijk op zijn hoofd.

In oktober 1948 opende het echtpaar Harry en Esther Snyder in Baldwin Park bij Los Angeles in de Amerikaanse staat Californië een hamburgertent onder de naam In-N-Out Burger. Ze hanteerden een eenvoudig basisprincipe: „Geef klanten voedsel van de hoogste kwaliteit, dat zo vers mogelijk is, zorg voor een vriendelijke bediening en een kraakheldere omgeving.” Het bleek een gouden greep te zijn; meteen vanaf het begin wisten de klanten In-N-Out Burger te vinden.

Harry Snyder had nog meer goede ideeën. In de jaren vijftig van de vorige eeuw waren de zogenaamde ”car hops” in Noord-Amerika de norm: klanten wachtten op de parkeerplaats in hun voertuigen en serveersters brachten, soms op rolschaatsen, het eten. De Snyders hadden bij hun restaurant in Baldwin Park niet genoeg parkeerruimte. Dus bedacht Harry een systeem waarbij de klanten via een speaker die in twee richtingen werkte hun bestelling konden doorgeven en die bij het volgende loket konden ophalen. De ”drive-thru” was geboren.

Toen Harry Snyder in 1976 overleed, was het aantal restaurants van In-N-Out-Burger uitgebreid tot 18; intussen zijn het er bijna 350. Ze zijn allemaal in bezit van de onderneming, franchise bestaat niet. De restaurants liggen verspreid in het zuiden en westen van de Verenigde Staten: in de staten Arizona, Californië, Nevada, Oregon, Utah en Texas. De geschatte jaaromzet van het familiebedrijf over 2017 bedroeg ruim 600 miljoen dollar (540 miljoen euro). Bij het bedrijf werken ongeveer 26.000 mensen.

Drugsgebruik

De huidige eigenares is de 36-jarige Lynsi Snyder, de enige kleindochter van de oprichters. Ze is volgens de Forbes 400 de jongste vrouwelijke miljardair in Amerika. Haar vermogen wordt geschat op 3 miljard dollar (2,6 miljard euro).

Snyder nam in 2010 de leiding van het bedrijf op zich. Ze studeerde nooit af en verloor haar vader toen hij op 48-jarige leeftijd overleed door drugsgebruik. Zelf maakte ze een periode van alcohol- en drugsgebruik mee en maar liefst drie echtscheidingen. Snyder, die zegt een „toegewijde christen” te zijn en van tatoeages van Bijbelteksten houdt, is vastbesloten het bedrijf zo min mogelijk te veranderen en vast te houden aan het imago van de gezonde jaren vijftig. In een van de weinige interviews die ze ooit gaf, zei ze daarover: „Ik wil echt zeker weten dat we trouw blijven aan wat we begonnen. Dat vereist dat ik een beschermer ben. Een voogd.”

Over verkoop van In-N-Out-Burger peinst Snyder niet, hoewel ze lucratieve aanbiedingen kreeg. „Het gaat ons niet om het geld”, zegt ze. „Tenzij God een bliksemschicht zendt en mijn hart op wonderbaarlijke wijze verandert, zal ik In-N-Out-Burger nooit verkopen.”

Rood

Aan de buitenkant zien alle In-N-Out Burgers er hetzelfde uit: het gebouw is wit, het dak is rood en de details en de letters op het herkenbare logo zijn geel. Binnen in de vestiging in Lake Havasu City lijkt de bezoeker terug te stappen in de jaren vijftig van de vorige eeuw. Boven de toonbank hangt de eenvoudige menukaart, met een zeer beperkte keuze. Het personeel draagt een wit uniform met rode schort en mutsjes in dezelfde kleuren. De keuken kent geen geheimen: de aardappels voor de frietjes worden vers gesneden en hamburgers worden pas gebakken als ze zijn besteld. Toch duurt het wachten niet lang; het veelal jonge personeel werkt razendsnel.

Waar concurrenten zoals McDonald’s en Burger King wel tachtig verschillende producten serveren, beperkt In-N-Out-Burger het tot vijftien: burgers, cheeseburgers, friet, frisdrank en milkshakes. Lynsi Snyder voegde eigenhandig dit jaar warme chocolademelk toe aan het menu.

Behalve de menukaart is er nog een Secret Menu (of Not So Secret Menu, zoals In-N-Out Burger het zelf noemt) met lekkernijen als de Double Double (twee burgers en evenveel plakken kaas), de beroemde ”animal style burger” (een burger met mosterd, augurken, gegrilde uien en extra saus) en de ”cheese fries” (frietjes met een laagje gesmolten kaas). Frietjes kunnen overigens op zeven verschillende manieren worden besteld: light, well done, light-well, without salt, animal style, cheese fries, en regular, dus ook gewoon.

In een In-N-Out Burger is geen plek voor diepvriezers, magnetrons en warme lampen. Al het vlees, afkomstig van eigen fokkerijen, wordt ter plaatse gebakken. Daarom zal de hamburgerketen ook niet uitbreiden naar de Amerikaanse oostkust of het buitenland. De verse producten worden nooit verder vervoerd dan 500 mijl (800 kilometer) vanuit de opslagcentra in Texas en Californië naar de restaurants. In een wereld waarin alles in een razend tempo lijkt te veranderen, is In-N-Out Burger een plek waar de tijd even stilstaat, waar alles nog precies zo smaakt als toen.

Bodem

Wie goed kijkt, vindt piepkleine Bijbelteksten bij de burgers en in bekers en patatzakjes. Zoals in de rand van de bodem van een colabeker Johannes 3:16: „Want alzo lief heeft God de wereld gehad, dat Hij Zijn eniggeboren Zoon gegeven heeft, opdat een iegelijk die in hem gelooft, niet verderve, maar het eeuwige leven hebbe.” De groene bekers voor milkshakes dragen Spreuken 3:5 met zich mee. En op het papieren zakje waar het broodje hamburger of cheeseburger in zit, staat Openbaring 3:20: „Zie, Ik sta aan de deur en Ik klop.”

De teksten getuigen allemaal: Geloof in God. Richard Snyder, zoon van de religieuze oprichters van In-N-Out-Burger, begon er in 1987 mee. „Ik voel dat ik dit moet doen”, heeft hij ooit als verklaring gegeven. Ook nadat Richard in 1993 bij een vliegtuigongeval op 41-jarige leeftijd om het leven was gekomen, ging de familie ermee door. Zijn nicht, de huidige eigenaresse Lynsi Snyder, voegde in de koffiebekertjes Lukas 6:35 toe: „Maar hebt uw vijanden lief, en doet goed.”

Johannes 3:16 onder op modetas

De hamburgerketen In-N-Out-Burger is niet de enige Amerikaanse firma die met Bijbelteksten schermt. In de plastic tassen die de populaire modeketen Forever 21 aan de klanten meegeeft, staat ook Johannes 3:16. „This print is a demonstration of the owners’ christian faith”, reageert het Amerikaanse hoofdkantoor in Los Angeles op de vraag per e-mail hoe de tekst op de tas terechtkomt. De eigenaar is dus christen en wil dat weten ook.

Do Won Chang heet de eigenaar van Forever 21. Hij emigreerde in 1981 op 18-jarige leeftijd van Zuid-Korea naar de Verenigde Staten. Chang verdiende aanvankelijk zijn brood als bediende in een tankstation. Daar zag hij dat de klanten met de meest blitse auto’s werkzaam waren in de mode. Chang dokterde het concept van Fashion 21, zoals het bedrijf eerst heette, uit en zag in het eerste jaar de verkoopwaarde stijgen van zo’n 24.000 naar bijna 500.000 dollar.

Daarna ging het snel. Forever 21 opende in 1989 de eerste winkel in een zogenaamde shopping mall. De gemiddelde vloeroppervlakte van een Forever 21-vestiging was toen al ruim 1500 vierkante meter. Sinds 2008 worden er jaarlijks gemiddeld negentig nieuwe winkels geopend. Inmiddels heeft Forever 21 meer dan 600 vestigingen in 131 landen, inclusief Nederland. Volgens de woordvoerster van Forever 21 is er bewust voor gekozen om de Bijbeltekst onder op de tas te zetten. „Mensen die dat niet willen, hoeven er niet mee te koop te lopen.”