Netanyahu waarschuwt voor Iran en dat heeft effect gehad: de Amerikaanse regering van president Donald Trump is uit het akkoord gestapt dat de P5+1 (de VS, Rusland, China, Groot-Brittannië, Frankrijk en Duitsland) in 2015 met Teheran sloten. Deze landen kwamen met Iran overeen dat het zijn nucleaire activiteit inperkt in ruil voor opheffing van sancties. Het doel was om te voorkomen dat Iran op korte termijn kernbommen ontwikkelt.

Voorstanders zeggen dat Iran zich aan het akkoord houdt, maar er is reden om aan te nemen dat Iran dingen verbergt. Israël heeft informatie verstrekt aan de P5+1 en het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) over hoe Iran verder werkt aan zijn nucleaire ontwikkeling. Die waarschuwing heeft niet het gewenste resultaat opgeleverd. „Maanden zijn voorbij gegaan”, zei Netanyahu tijdens zijn toespraak vorige week donderdag tot de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. „De IAEA heeft nog steeds geen actie ondernomen.”

Netanyahu hoopt dat Europese parlementariërs en burgers hun regeringen zullen dwingen om net als de VS uit het akkoord te stappen. Nieuwe sancties moeten Iran dan dwingen om een beter, waterdicht akkoord te sluiten. Of dat lukt is de vraag, want nu maakt Europa winst door handel met Iran. Wat Iran later doet is nu geen zorg. Dat Israël straks gevaar loopt is van nóg minder groot belang.

Maar voor Israël komt de bedreiging niet alleen uit Iran. Die komt ook van binnenuit. Rechts-nationalistische politici streven naar een zogenaamde binationale staat. Daarin hebben Israëlische burgers alle rechten, maar miljoenen Palestijnen binnen Israëls grenzen niet.

Europese politici dringen aan op een tweestatenoplossing. Netanyahu en zijn ministers hebben nog nooit uit kunnen leggen hoe Israël kan overleven als democratische én Joodse staat als straks de helft van de inwoners niet-Joods is en geen stemrecht heeft.

Mochten Israëlische politici niet willen luisteren naar Europese politici omdat die in hun ogen naïef zijn, dan zijn er altijd nog Israëliërs zelf die hen waarschuwen. En dat zijn niet de eerste de besten. Oud-commandanten van het leger, van de politie en van de veiligheidsdiensten, verenigd in de organisatie Commandanten voor Israëls veiligheid, worden niet moe om een waarschuwend geluid te laten horen. Hun woordvoerder, generaal-majoor Amnon Reshef, schreef in een rapport dat de annexatie van de Westelijke Jordaanoever Israëls veiligheid ondermijnt en leidt tot „het einde van de zionistische visie van Israël als een veilige, democratische staat met een stabiele Joodse meerderheid in de komende generaties.”

Maar de huidige Israëlische leiders doen zelf wat ze Europa verwijten: ook zij rekenen enkel met de gevolgen op korte termijn. Als Israëliërs en Palestijnen straks in één staat wonen en elkaar het leven zuur maken, dan hebben deze politici het toneel al lang verlaten. De problemen zijn voor toekomstige generaties.

De moraal van dit verhaal: het is altijd gemakkelijker om anderen te waarschuwen dan om andermans waarschuwing ter harte te nemen. Zeker als dat ten koste van stemmen gaat.