Als de nieuwe berekening van het aantal oorlogsslachtoffers in Zuid-Sudan klopt, is de impact van het conflict vergelijkbaar met die in Syrië. Daar vielen naar schatting 510.000 doden, op een grotere bevolking. Zuid-Sudan telt zo’n 12 miljoen inwoners, van wie er ongeveer 4,5 miljoen ontheemd zijn. Syrië telt ruim 18 miljoen inwoners.

De woensdag gepresenteerde cijfers over het dodental in Zuid-Sudan komen van de London School of Hygiene and Tropical Medicine en zijn opgesteld in opdracht van onder meer het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken. Francesco Checchi, de leider van het onderzoek, noemde de cijfers woensdag eerder aan de lage dan aan de hoge kant.

Omdat harde data uit oorlogsgebieden als Zuid-Sudan nauwelijks voorhanden zijn, moeten onderzoekers hun toevlucht nemen tot statistische modellen. Ze combineren daarvoor cijfers van humanitaire organisaties en media over het aantal slachtoffers van geweld, maar ook over bijvoorbeeld voedselzekerheid en de aanwezigheid van hulpverleners in bepaalde regio’s. Op basis daarvan maken ze ramingen van het aantal doden per regio. Daaronder zijn dus niet alleen doden als gevolg van direct geweld, maar ook als gevolg van bijvoorbeeld honger – door de oorlog zijn veel oogsten mislukt.

De uitkomsten van dergelijke onderzoeken zijn dus altijd voor discussie vatbaar. Een diplomaat van de Zuid-Sudanese ambassade in Washington liet woensdag tegenover The Washington Post al weten dat de schatting wat hem betreft „niet accuraat” is. „Als je ziekte en alles meerekent, komt het lager dan 20.000 uit”, stelde diplomaat Gordon Buay. De VN lieten in een reactie weten niet in staat te zijn accurate cijfers te leveren.

Onafhankelijke bronnen vrezen echter dat de cijfers uit Londen weleens dicht bij de werkelijkheid kunnen komen. Peter Martell, een Britse journalist van wie deze maand een boek over Zuid-Sudan verscheen, schatte het aantal dodelijke slachtoffers in 2016 al op zo’n 300.000. Zijn collega Jason Patinkin, die voor onder meer Reuters in Zuid-Sudan werkte, kwam woensdag met veel kritiek op veronderstellingen uit het onderzoek, maar stelde het dodental niet ter discussie. Dat kon volgens hem nog weleens hoger liggen.

Het geweld in Zuid-Sudan is nog niet ten einde. Er zijn sinds het begin van de oorlog al veel vredesovereenkomsten gesloten en weer verbroken. De laatste is deze maand getekend en was reden voor hoopvolle verwachtingen. Toch zijn er de laatste weken berichten van dodelijk geweld in Zuid-Sudan naar buiten gekomen.

De cijfers uit Londen overspannen de periode van december 2013 tot april 2018. Zeker is dat er nadien nog doden zijn gevallen. Een vorige week verschenen rapport van Amnesty International beschrijft gruwelijke misdrijven van het regeringsleger in de noordelijke staat Unity State tussen april en juli dit jaar. Het rapport hekelt daarbij de straffeloosheid in het land die de weg opent voor steeds weer nieuw geweld.