„Terugkeer uitgeprocedeerde Armeniërs complex”
De wil van uitgeprocedeerde Armeense asielzoekers om hier te blijven is sterk en hun terugkeer complex. Het is belangrijk om hen juist in Armenië perspectief te kunnen bieden.
Dat stelt stichting Solid Road in een maandag gepresenteerd onderzoek over het project The Green Way. De organisatie biedt via dit project uitgeprocedeerde Armeniërs onder meer een jaar huisvesting aan in hun land, evenals een beroepsopleiding voor de ouders en/of begeleiding bij het vinden van werk, en Armeense bijles voor de kinderen.
„De gezinnen die terugkeren moeten er echter ook op kunnen vertrouwen dat zij na een jaar in Armenië nog steeds voldoende eigen inkomsten kunnen genereren om in hun levensonderhoud te voorzien”, stellen de onderzoekers. De monitoring van de gezinnen na terugkeer zou verlengd moeten worden tot minimaal 24 maanden om te kunnen bepalen of de re-integratie duurzaam is. Ook komt dan wellicht beter in beeld door welke omstandigheden ze soms opnieuw overwegen om naar West-Europa te gaan.
Uitgeprocedeerde Armeense gezinnen vertrekken „veel minder dan gemiddeld” vrijwillig (15 procent, tegen 31 procent van alle vertrekplichtigen), blijkt uit het onderzoek. Ook kiezen gezinnen uit Armenië vaker voor een leven in de illegaliteit (64 procent tegen 53 procent bij alle vertrekplichtigen).
Solid Road werkt sinds 2014 met Armeense gezinnen op gezinslocaties voor uitgeprocedeerde asielzoekers. In totaal hebben de vaders en/of moeders van zeven Armeense gezinnen een vaktraining gevolgd ter voorbereiding op terugkeer. Bij drie van die zeven heeft dit geleid tot vrijwillige terugkeer. Zij werden bij hun re-integratie begeleid door een partnerorganisatie van Solid Road in Armenië. Vier gezinnen zijn niet vertrokken. Zij dienden bijvoorbeeld een aanvraag in op basis van een kinderpardon. Eén gezin is met onbekende bestemming vertrokken.
Omdat veel Armeense gezinnen pas kiezen voor vrijwillige terugkeer als gedwongen terugkeer dreigt, zal het aanbieden van een vakopleiding in Nederland niet leiden tot vrijwillig vertrek, stelt Solid Road. „Een beroepsopleiding voor de ouder(s) zou daarom in Armenië aangeboden moeten worden.”
De onderzoeken plaatsen kanttekeningen bij „goed bedoelde hulp van Nederlanders aan vertrekplichtige Armeniërs.” Die hulp zal hoogstwaarschijnlijk niet leiden tot een verblijfsvergunning en „het bieden van ‘valse hoop’ door betrokken burgers kan het psychische welbevinden van een Armeens gezin mogelijk ongewild verergeren.”
De situatie van uitgeprocedeerde Armeniërs is actueel omdat de Armeense tieners Lili en Howick recent na tien jaar alsnog een verblijfsvergunning kregen, terwijl hun moeder in 2017 werd uitgezet. Het gezin ontving in het verleden onder meer steun van de hervormde gemeente (Joriskerk) in Amersfoort.