Hof tikt EU–ministers op de vingers over stabiliteitspact
De Europese ministers van financiën hebben afgelopen najaar ten onrechte besloten Frankrijk en Duitsland geen boete op te leggen wegens het schenden van het stabiliteitspact. Dat heeft het Europese Hof van Justitie dinsdag bepaald.
Het hof stelt dat de nationale regeringen niet naar eigen inzicht mogen afwijken van de regels die zij zichzelf hebben opgelegd om de stabiliteit van de euro te garanderen. De uitspraak van het hof is een overwinning voor de Europese Commissie, die de rol van financiële toezichthouder heeft.
De uitspraak zal waarschijnlijk geen directe gevolgen hebben omdat ook bepaald werd dat de handhaving van de begrotingsregels opgeschort mag worden als de 25 ministers van financiën van de EU het niet eens worden over de te treffen maatregelen.
De Nederlandse minister van financiën Gerrit Zalm en de voorzitter van de Europese Commissie, Romano Prodi, zeiden in reactie op de uitspraak van het hof dat deze zal worden meegenomen bij de evaluatie van het stabiliteitspact dit najaar.
De Europese ministers van financiën besloten op 25 november vorig jaar geen sancties in te stellen tegen Frankrijk en Duitsland, die beide al drie jaar een begrotingstekort van ruim 3 procent hebben en daarmee het stabiliteitspact schenden. Het besluit volgde nadat de Franse en Duitse ministers hadden verklaard dat de vereiste boetes de economische situatie in hun landen alleen maar zouden doen verslechteren en hadden beloofd het begrotingstekort in 2005 binnen de perken te houden.
De Europese Commissie wilde de twee landen juist wel aanpakken voor hun structurele schending van het stabiliteitspact en voelde zich gepasseerd door de ministers van financiën. Omdat de eurocommissarissen vreesden dat de ministers met hun besluit een precedent hadden geschapen dat van de Europese Commissie een nutteloos adviesorgaan zou maken, stapte toenmalig eurocommissaris voor monetaire zaken Pedro Solbes naar het Europees hof van justitie in Luxemburg.
Het hoogste gerechtelijk orgaan in Europa oordeelde dinsdag dat de ministers inderdaad uitmaken of eurolanden die de in het pact vastgelegde begrotingsregels schenden, moeten worden aangepakt. Maar de manier waarop moet volgens de rechters altijd door de Europese Commissie worden voorgeschreven. Door de bevindingen van de Commissie dat Frankrijk en Duitsland zich niet aan de regels hielden te bevestigen, maar vervolgens op eigen initiatief de door de commissie voorgestelde sancties te wijzigen, overtraden de ministers de Europese wetgeving.
Het is twijfelachtig dat de nietigverkaring alsnog zal leiden tot het uitdelen van boetes aan Frankrijk en Duitsland. Door de trage groei van de Europese economie wordt het voor steeds meer eurolanden erg moeilijk zich aan de begrotingsregels te houden. Ook in de Europese Commissie is niet veel steun meer voor de harde in het stabiliteitspact vastgelegde voorschriften. Een aantal eurocommissarissen heeft inmiddels hervormingen van het pact voorgesteld die een flexibeler toepassing van de begrotingsregels mogelijk moeten maken.