De regering van president Bush ziet in onthouding het beste middel om de verspreiding van het HIV–virus tegen te gaan. Veel wetenschappers en activisten vinden dat niet alleen achterhaald, maar zelfs bedreigend voor de toch al moeizame bestrijding van HIV en aids. Zij zetten vooral in op condoomgebruik.

De VS is de grootste geldschieter bij de wereldwijde aidsbestrijding. Voor de komende vijf jaar heeft de regering–Bush 15 miljard dollar ter beschikking gesteld. Maar bij de inzet daarvan worden strikte regels gehanteerd.

Mabel Wisse Smit was een van de deelnemers die maandag haar twijfels uitte over de Amerikaanse aanpak. Die lijkt „meer door ideologie gedicteerd, dan gebaseerd op een evaluatie van de situatie ter plekke", aldus Mabel. Onthouding is voor veel Afrikaanse meisjes geen optie, omdat zij worden gedwongen tot seks, verklaarde de vrouw van prins Johan Friso. Ook zei ze dat veel Afrikaanse vrouwen worden besmet omdat hun mannen het niet zo nauw nemen met de huwelijkse trouw.

Mabel sprak als afgevaardigde van de hulporganisatie van de zakenman en filantroop George Soros, Open Society Institute. Mabel is één van de twee Nederlanders die op de conferentie in Bangkok het woord voeren. In totaal zijn zeven Nederlanders uitgenodigd in Bangkok een presentatie te houden. Voor de conferentie hebben zich 17.000 deelnemers gemeld.

De Ugandese president Museveni toonde zich maandag wel een warm voorstander van een onthoudingscampagne. Die lijkt in Uganda vruchten af te werpen. Museveni zei net als president Bush te geloven in een trapsgewijze aanpak van de aids–problematiek. „Mocht onthouding geen optie zijn, wees dan trouw aan een partner. Lukt dat ook niet, gebruik dan een condoom", zo vertelde Museveni de congresgangers. In zijn land is dankzij een agressieve overheidscampagne voor onthouding het aantal HIV–infecties per jaar sterk gedaald.

De organisatie van het aids–congres in Bangkok had voor maandag een besloten top met wereldleiders op het oog, maar alleen president Museveni wilde komen, aldus The New York Times maandag. De Verenigde Staten is al bekritiseerd wegens de naar verhouding kleine delegatie die naar Bangkok is gestuurd.

WHO–topman Peter Piot toonde zich teleurgesteld over de magere opkomst van wereldleiders dit jaar, niet alleen maandag maar tijdens alle zes dagen van de conferentie. De ervaring leert dat hun aanwezigheid de politieke druk op maatregelen opvoert. Onder de 17.000 deelnemers zijn wel honderd ministers.

Op de conferentie in Bangkok kwamen maandag de producenten van Fuzeon, een nieuw middel tegen aids, met hoopgevende studieresultaten. Het middel, nu een jaar oud, verhindert dat het aids–virus cellen binnendringt. Maar het lijkt erop dat een vaccin tegen aids nog jaren op zich laat wachten, meldden wetenschappers die bij experimenten op dit gebied betrokken zijn. Een vaccin wordt door veel experts als het enige echte middel gezien om de epidemie tot staan te brengen.

Eind 2003 leefden wereldwijd 37,8 miljoen mensen met HIV of aids. Vorig jaar zijn er 2,9 miljoen mensen aan overleden, onder wie een half miljoen kinderen. Sinds 1981 kostte aids ruim twintig miljoen mensen het leven. Ongeveer 90 procent van de HIV–geïnfecteerden leeft in ontwikkelingslanden.