De straten Dublin zijn behangen met pamfletten. Vandaag gaan de Ieren naar de stembus voor een volksraadpleging over abortus. De meeste posters doen een beroep op wat mensen wel weten. „Verkracht, zwanger, en suïcidaal? Laat haar niet sterven”, vraagt een poster waarop het publiek wordt opgeroepen tegen het voorstel van de regering te stemmen waarin abortus wordt beperkt. „Het ongeboren leven is in jouw handen”, schreeuwt een ”yes”-plakkaat.

Abortus is al sinds 1861 verboden in Ierland. En vanaf 1983 staat het in de grondwet. Het lijkt dus in orde. Maar jaarlijks gaan 7000 vrouwen naar Engeland om daar een abortus te ondergaan.

In 1992 bepaalde het hooggerechtshof dat een 14-jarig meisje dat zwanger was van een verkrachting en dat zelfmoordneigingen had, zich mocht laten „behandelen”, omdat het leven van de moeder immers in gevaar zou komen. (Een pikant detail is dat de dader in deze verkrachtingszaak, een plaatselijke taxichauffeur, juist gisteren opnieuw is veroordeeld tot 2,5 jaar voor een ander zedenmisdrijf.)

De regering is het eens met de rechter dat het leven van de moeder moet worden gered, ook als dit leidt tot afbreking van de zwangerschap. Maar tegelijk wil ze voorkomen dat een „voornemen tot zelfdoding” een wettige grond wordt. Het kabinet is bang dat deze rechtsgrond zo wordt opgerekt dat straks elke psychiater op de hoek wil verklaren dat iemand een „duurzaam voornemen tot zelfdestructie” heeft. Om tijdig te voorkomen dat ook Ierland een abortus op verzoek heeft, houdt de regering een referendum.

De ogen van de tegenstanders stellen Groot-Brittannië als voorbeeld hoe het niet moet. De Britse abortuswet was in 1967 niet bedoeld om in abortus op verzoek te voorzien. Door jurisprudentie en -wellicht door slordigheid van justitie- worden er nog maar weinig abortussen uitgevoerd om een „noodsituatie te voorkomen”, zoals de wet vereist. In de meeste landen waar abortus is toegestaan, ging men de weg van geleidelijke oprekking van regels.

Maandagavond hebben de Ierse partijen in een fel afsluitend tv-debat hun laatste beroep op de kiezer gedaan. Volgens de wet mag er de dag voorafgaand aan het referendum geen campagne meer worden gevoerd.

De spanning in het land is er echter niet minder om. Vrijdag liet een peiling zien dat de voor- en tegenstanders elkaar ongeveer in evenwicht houden, maar dat een kwart van het electoraat nog moest besluiten.

Sindsdien is het niet stil gebleven. Afgelopen zondag hebben de katholieke bisschoppen een brief uitgereikt waarin de kiezers worden opgeroepen yes te stemmen. De ”no”-beweging vreest dat deze brief de doorslag geeft. In Ierland bezoekt ongeveer 60 procent van de bevolking wekelijks de mis. Vooral onder oudere mensen hebben de bisschoppen veel invloed.

De vrouw achter een fruitkraam in Dublin is echter nog niet door het bisschoppelijk pleitschrift overtuigd. „Ik kom er niet meer uit. Als je tegen abortus bent, moet je ineens yes stemmen. Yes is no en no is yes. Wat moet ik nu doen?”

Een oud vrouwtje -moeder van twaalf kinderen- recht haar rug en zegt: „Yes betekent dat je voor de bescherming van het leven bent. En als je daarvoor bent, ben je tegen abortus. Ik stem yes.”

Een voorbijganger stemt daarmee in. „Geef het ongeborene een kans, zou ’k zeggen. Ik ben voor het recht op leven.”

Niet iedereen is even enthousiast over het regeringsvoorstel. Een kantoorman met aktetas stemt yes uit verlegenheid. „De formulering van het voorstel is niet ideaal, maar het is het beste van de twee keuzes.”

Een jongeman deelt folders uit namens de ”No Vote Alliance”. „Ik ben voor vrouwen, dus stem ik tegen”, zegt hij. „Ik ben niet voor een abortus op verzoek, maar het moet zeker gemakkelijker zijn dan nu in Ierland. Het voorstel van de regering maakt het alleen maar erger.”

Vele kiezers zijn nog niet overtuigd, zo blijkt. „Het maakt niets uit”, zegt een vrouw met bontkraag. Intussen beent ze haastig verder. „Er blijven altijd vrouwen ”de boot nemen”, zoals we vroeger zeiden. Met de lage vluchtprijzen ben je bijna voor niks in Londen. Ik zal het vanavond allemaal nog eens bestuderen.”