Sinds 2009 is het Canadese Dalradian bezig met plannen om een goudmijn te openen in de Sperrins. Het bedrijf heeft contracten gesloten met grondeigenaren en in kaart gebracht waar het goud zit.

In november 2017 leverde Dalradian een vergunningsaanvraag in bij de Noord-Ierse overheid en legde daarbij de nadruk op de werkgelegenheid die de komst van zo’n mijn tot gevolg zal hebben. De goudwinning levert volgens het concern ruim 350 fulltimebanen op. Gevaren voor het milieu zijn er volgens Dalradian niet.

Inwoners van het agrarische Greencastle denken daar heel anders over. Dat er cyanide wordt gebruikt om het goud te winnen, baart hun zorgen. Vanuit een caravan op de plek waar de mijn en de fabriek moeten komen, voeren zij sinds vijf maanden actie.

De actievoerders van het Greencastle People’s Office (GPO) noemen alleen hun voornamen: Martin, Jinny, Sean, Barney en Cadhal. Er zijn al wat intimidatiepraktijken geweest en iedereen is op zijn hoede. De harde kern bestaat uit zo’n dertig man. „Als het nodig is, krijgen we zo honderd mensen bij elkaar”, zegt Martin, die 1,5 kilometer verderop een boerenbedrijf heeft.

Van de 1200 inwoners van Greencastle steunt zo’n 70 tot 75 procent de strijd tegen Dalradian, aldus de actievoerders. „Zo’n 15 procent weet niet of het goed of slecht is en zo’n 10 procent steunt Dalradian”, zegt Martin. „Die mensen hebben zichzelf buiten de gemeenschap geplaatst. Voor ons zijn ze melaats.”

De Sperrins hebben een historische en religieuze betekenis voor de lokale bevolking. „Dit was de weg naar Ulster”, weet Martin. En op de plek waar de mijn moet komen, werden in de zeventiende eeuw in het geheim missen gehouden voor de rooms-katholieke bevolking.

Kinderen

Het is vooral de toekomst van hun kinderen die de actievoerders motiveert. De beoogde goudmijn en de fabriek liggen op 1 mijl afstand van een basisschool en een sportpark. „De verwerkingsfabriek is de enige in haar soort in West-Europa die cyanide gebruikt. Wij worden het smerige hoekje van Europa.”

Martin wijst erop dat Dalradian volgens de vergunningsaanvraag straks 2 ton cyanide per dag mag gebruiken. „Het wordt opgeslagen, maar na verloop van tijd sijpelt het door in het rivierwater, in het grondwater. Misschien hebben we er vijftien of twintig jaar geen last van, maar daarna?” De actievoerder is ook bang voor besmet afval. „De Sperrins vormen een van de hoogste bergkammen in het noorden van Ierland. Als je de rotsen gaat verpulveren, komen er allerlei materialen vrij, zoals lood, arsenicum, cadmium en uranium, die verspreid worden via de wind en het water.”

„Googel op goudmijn. Dan vind je niks positief”, zegt Sean. „Vooral niet als het om het milieu gaat. Dit is maar een van de mijnen die ze willen openen. Dalradian heeft zeven van deze gebieden aangewezen.” Jinny knikt. „Als die mijn hier komt, verandert alles”, zegt ze. „De huizenprijzen gaan naar beneden. Het land wordt minder waard. Het kan ertoe leiden dat we alles kwijtraken. Het zit niet in onze natuur om ons hierbij neer te leggen. We vechten hier al veel langer.”

Cadhal zegt zelfs bereid te zijn als martelaar te sterven om dit tegen te houden „Ik zal trots zijn als ik daarvoor sterf. Dat mijn kleinkinderen over veertig jaar zeggen: „Ik ben blij dat mijn grootvader zijn leven gegeven heeft om dit tegen te houden.””

Inbraak

Inwoners zijn bovendien bang dat de komst van de mijn het einde betekent van hun hechte gemeenschap en hun manier van leven. „Mensen wonen hier al vele generaties. Iedereen kent elkaar. Het gaat ons niet om het geld”, zegt Martin. „Dit is het ‘huis’ van onze voorouders, die het land in goede en slechte tijden hebben bewerkt. Vergelijk het met de situatie dat iemand bij je inbreekt en je vrouw en kinderen wat wil aandoen. Dalradian breekt in bij deze gemeenschap en probeert ons schade te berokkenen. Als ze komen, gaan we vechten. Tot het einde.”

Dalradian erkent dat er „enig verzet” is onder de bevolking. Toch hoopt het Canadese bedrijf rond november 2019 toestemming te krijgen voor de bouw van de mijn en de verwerkingsfabriek bij Greencastle.