Als Evert Jansen ’s avonds aan wijkbewoners een presentatie geeft over inbraken, maakt hij eerder op de dag alvast een rondje door de buurt. Zoals afgelopen dinsdag in Leeuwarden. Dan maakt hij foto’s van woningen waar hij als voormalig inbreker makkelijk zijn slag zou kunnen slaan. Af en toe glipt hij een schuur in, zet een fiets op slot en gooit de sleutel door de brievenbus weer naar binnen. Wanneer hij uren later zijn ervaringen deelt, levert dat verbaasde gezichten op. Pas wanneer mensen met hun eigen onhandigheid worden geconfronteerd, valt het kwartje: er deugt weinig van hun beveiliging.

Snoepwinkel

De komende weken zijn woonwijken pas echt als een snoepwinkel voor inbrekers. Want ook als mensen hun woning voor langere tijd verlaten, leggen ze ongewenst bezoek vaak weinig in de weg. Jansen: „Bewoners zijn nonchalant. Als er drie dagen een camper voor de deur heeft gestaan en een huis ziet er vervolgens onbewoond uit, weet een inbreker genoeg. Het scheelt enorm als je een auto van een kennis of buurman op je parkeerplaats zet. Zorg verder dat buren af en toe gordijnen open en dicht doen en gebruik tijdschakelaars die het licht automatisch laten aanspringen. Tachtig procent van de inbrekers zijn gelegenheidsdieven, zij nemen geen risico. Er zijn genoeg andere huizen waar het donker is en ze zeker weten dat er niemand thuis is.”

Sociale controle

Veel mensen denken onterecht dat beveiliging geld kost, zegt voorzitter Jan Kuipers van de Vereniging Erkende Beveiligingsbedrijven (VEB). „Die kleine dingen die ervoor zorgen dat je woning er bewoond uitziet, vergen alleen wat organisatie. Zorg ervoor dat buren weten dat je op vakantie bent. Het gebrek aan sociale controle is een heel belangrijke factor bij inbraken. In wijken waar iedereen anoniem is, kun je als inbreker makkelijker je gang gaan. In hechtere gemeenschappen valt een vreemde snuiter op.”

Kuipers snapt dat niet iedereen overgaat op elektronische beveiliging. „Die afweging hangt af van de attractieve waarde van goederen die je hebt. Heb je een goedkope televisie en een oude laptop, dan is het minder aantrekkelijk. Maar als je de modernste apparatuur en veel sieraden in huis hebt, kan het verstandig zijn om meer aan beveiliging uit te geven. Bedenk wel dat er voor inbrekers in bijna elk huis iets te halen valt. Zij weten ook dat kinderen tegenwoordig met dure telefoons en tablets rondlopen. Een deel daarvan blijft tijdens de vakantie achter.”

Buurt-app

Overigens denkt Kuipers dat een deel van de bevolking zeer bewust met veiligheid bezig is. Maar de rest is hardleers, zegt ook oud-inbreker Jansen. „Tijdens mijn presentaties vraag ik de zaal altijd wie er in een buurt-app groep zit. Dan steekt iedereen zijn hand op. Maar er staat niets in over de dingen die ik eerder op de dag heb uitgespookt. Denk je dat bewoners de politie bellen als ze hun fietssleutel in de brievenbus vinden? Nee, hoor. Ze denken het allemaal goed voor elkaar te hebben, maar in werkelijkheid kunnen ze veel meer doen.”

De stelling dat een inbreker toch wel binnenkomt als hij wil, gaat volgens Jansen niet op. „Een professionele wel, maar de gelegenheidsdief heeft geen geld om het benodigde gereedschap te kopen. Hem kun je met eenvoudige maatregelen uitschakelen. En een professionele crimineel zoekt geen gemiddeld rijtjeshuis op. Hij gaat voor de grote klussen.”