Kerk & religie

Ethicus Theo Boer: „Eeuwig leven geen argument voor euthanasie”

Het eeuwige leven moet niet gebruikt worden als argument voor levensbeëindiging, zegt de Kamper ethicus dr. Theo Boer. Hij stelde dit zaterdag in een interview over euthanasie met dagblad De Stentor.

Klaas van der Zwaag
19 June 2018 11:15Gewijzigd op 16 November 2020 13:33
Theo Boer. beeld Niek Stam
Theo Boer. beeld Niek Stam

Boer plaatst in het interview kritische kanttekeningen bij de praktijk rond levensbeëindiging in Nederland. „De wet ziet euthanasie als een uitzondering, niet als de regel.” Daarentegen lijkt het inmiddels in Nederland praktijk te zijn dat de opvatting of euthanasie mag worden toegepast is gewijzigd van ”nee, tenzij” naar ”ja, mits”, aldus Boer.

De universitair docent ethiek aan de Protestantse Theologische Universiteit in Groningen en Lindeboom-hoogleraar Ethiek van de Zorg aan de Theologische Universiteit Kampen, zegt in het interview dat het „levensgevaarlijk” is om aan de hand van het geloof beslissingen te nemen over leven en dood. Zo stelt hij in De Stentor: „Begrijp me niet verkeerd: ik hoop dat er leven na de dood is, maar dat wéét ik niet. Niemand weet dat. Ik zou wensen dat mensen veel seculierder over de dood zouden praten. Vooralsnog moeten we ervan uitgaan dat de dood het definitieve einde is van het bestaan.”

Wat wilde u daarmee zeggen?

„Laat ik voorop stellen: het geloof in het eeuwige leven en de hoop daarop is voor mij cruciaal. Paulus zegt in 2 Korinthe 15: Als er geen opstanding van de doden is, dan zijn we de meest beklagenswaardige mensen op de wereld. Maar ik stoor mij aan de huidige platte manier van spreken over de eeuwigheid.

In de samenleving wordt het omgaan met de dood verzacht door te stellen dat de overledene met zijn geliefden wordt herenigd. Het is in dát verband dat ik zeg: denk nuchterder over de dood. Luther zei: als ik wist dat Christus morgen zou terugkomen, zou ik vandaag nog een boom planten. Met andere woorden: laat de hoop op eeuwig leven je respect voor het leven op aarde niet minder maken.”

Is het mogelijk om te getuigen van het eeuwige leven in een seculiere omgeving, zonder platte bewoordingen te gebruiken?

„Ik getuig graag van mijn geloof in het eeuwige leven; maar voor de ethische vraag of euthanasie verstandig is, gebruik ik zoveel mogelijk nuchtere argumenten. De apostel Paulus doet voor zijn ethische uitspraken ook veelvuldig een beroep op het gezonde verstand.”

Kunt u begrijpen dat christenen geschokt reageerden toen ze lazen dat u beweert dat niemand wéét of er leven na de dood is?

„Geloofszekerheid is nu eenmaal iets anders dan wetenschappelijke zekerheid. Puur empirisch weten we als christenen niet of er leven na de dood is: we hopen het en geloven het. Als we het geloof in een eeuwig leven gebruiken als argument in het euthanasiedebat, zullen veel sceptici bovendien zeggen: mooi zo, dan kunnen we dit standpunt verder negeren.”

„De dood als het definitieve einde van het bestaan”, zegt u. Kwam die gedachte ook niet voor in het werk van theologen en ethici als Harry Kuitert en Frits de Lange?

„Later in zijn leven had Kuitert inderdaad de opvatting dat de dood het einde is. In zijn eerdere jaren gebruikte Kuitert het bestaan van het eeuwige leven echter om te betogen dat we het aardse leven gerust mogen loslaten. Ik weet niet wat ik zorgelijker vind. En hoewel ik met De Lange van mening verschil over de realiteit van een eeuwig leven, zijn wij het eens dat godsdienstige opvattingen geen reden mogen zijn om het leven sneller op te geven.”

Hebt u veel reacties gehad op het interview?

„Ik heb heel veel positieve reacties gehad, vooral van artsen. Verschillende van hen schrijven me dat ze juist als niet-gelovige kritischer zijn geworden op de euthanasiepraktijk.”

De eeuwigheid kan volgens de Bijbel naar twee kanten uitvallen: hemel of hel. Hoe kijkt u aan tegen mensen die tegen euthanasie zijn omdat dit de genadetijd verkort?

„Het argument van de genadetijd ken ik. Maar Augustinus zei eens: een mens mag soms blij zijn als zich een natuurlijke dood aandient, maar je eigen leven actief beëindigen, dat doe je niet. Wat mij betreft is het gebod ”Gij zult niet doden” in het debat rond euthanasie daarom belangrijker dan het argument van de genadetijd.”

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer