„Met twee kandidaten dan tegen elkaar kan het hard tegen hard gaan. Het is dan van belang dat zowel de kandidaten als hun aanhangers de rust bewaren”, zei de ex-generaal toen hij zijn stem uitbracht in Jakarta.

Volgens de peilingen gaat Yudhoyono met meer dan 40 procent van de stemmen ruim winnen in de eerste ronde. Om een tweede ronde te voorkomen zou hij maandag meer dan 50 procent moeten scoren. Waarnemers sluiten die mogelijkheid niet uit omdat er nog miljoenen „zwevende kiezers” zouden zijn.

In totaal zijn er maandag vijf kandidaten. Een tweede ronde zou gaan tussen de beste twee uit de eerste verkiezingsdag.

Yudhoyono zei dat Indonesië een lange geschiedenis kent van grootschalige stembusfraude. De ex-generaal en ex-minister uit het kabinet van huidig president Megawati zei te hopen dat er nu geschiedenis wordt geschreven voor een democratisch Indonesië.

De presidentsverkiezingen in Indonesië van maandag zijn de eerste rechtstreekse presidentsverkiezingen nadat dictator Suharto zes jaar geleden het veld moest ruimen.

Het eerst gingen de stembureaus open in de oostelijke provincie Papoea. „Als burger van Indonesië wil ik gebruikmaken van mijn recht een president te kiezen, omdat dat voor ons allemaal belangrijk is”, zei Endah Sari, een huisvrouw in de hoofdstad Yajapura.

In Jakarta, dat twee uur later aan de beurt was, bleef het aanvankelijke stil. Veel Indonesiërs waren ’s nachts opgebleven om de finale van het EK-voetbal te volgen. Voetbal is heel populair in Indonesië, al speelt het Indonesische elftal internationaal geen rol van betekenis. De laatste keer dat Indonesië zich kwalificeerde voor een WK was in 1938, toen het nog meedeed als Nederlands Indië.

De opkomst zal door de voetbalwedstrijd waarschijnlijk niet worden beïnvloed, want maandag is het een feestdag en veel Indonesiërs waren van plan uit te slapen alvorens te gaan stemmen. Bij de parlementsverkiezingen van april lag de opkomst boven de 80 procent.

Hoewel de voormalige minister van Veiligheidszaken Susilo Bambang Yudhoyono in de peilingen ver voorstaat op de andere vier kandidaten, onder wie de huidige president Megawati Sukarnoputri, wordt niet verwacht dat hij meteen een meerderheid zal behalen. De tweede ronde die dan noodzakelijk is, wordt in september gehouden.

„Het maakt eigenlijk niet uit wie wint, want de echte winnaar wordt de democratie”, zei Eci Widiwati, een 27-jarige vrouw die haar stem uitbracht op het vakantie-eiland Bali, in de buurt van het uitgaanscentrum waar twee jaar geleden bij terreuraanslagen 202 mensen omkwamen.

De voormalige president van de Verenigde Staten Jimmy Carter heeft zich vanochtend onder de indruk getoond van het democratische proces in Indonesië. De Nobelprijswinnaar is in de archipel als waarnemer van de presidentsverkiezingen. „We hebben volledig vertrouwen”, zei hij in Jakarta tegen verslaggevers.